Wilhelm Kasprzykiewicz

---

Życiorys

Wilhelm Kasprzykiewicz był synem Antoniego, który pracował jako kolejarz i zmarł w styczniu 1939 oraz Kunegundy (lub Katarzyny) z rodziny Mordarskich. Miał jedną siostrę, Marię. W swoim rodzinnym mieście uczęszczał do szkoły powszechnej, a od 1907 roku do I Gimnazjum. W trakcie swoich szkolnych lat zaangażował się w działalność harcerską oraz w Związek Strzelecki. Niestety, ryzykował relegację ze szkoły z powodu jego powiązań z tym związkiem. Po anonimowym doniesieniu do władz szkolnych, musiał znacząco ograniczyć swoje zaangażowanie w Związku Strzeleckim.

Po wybuchu I wojny światowej i ukończeniu 18. roku życia, Wilhelm postanowił wstąpić do Legionów Polskich. Służył w 13. kompanii 2. pułku piechoty. W roku 1915 zdał maturę w Pradze, a następnie został wcielony do c. i k. armii, gdzie po ukończeniu szkoły oficerskiej w Opawie, trafił do 20. pułku piechoty. Jako chorąży brał udział w walkach na frontach rosyjskim i włoskim, a na tym ostatnim w 1917 roku trafił do niewoli włoskiej. Udało mu się odzyskać wolność 20 listopada 1918. Po tym wydarzeniu wstąpił do 2. pułku piechoty im. Tadeusza Kościuszki, a w roku 1919 do 5. pułku Strzelców Podhalańskich Armii Polskiej we Francji.

Wracając z jednostką do Polski, Wilhelm wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie uzyskał tytuł podporucznika piechoty ze starszeństwem od 1 czerwca 1919. Wziął udział w wojnie polsko-ukraińskiej, a w 1919 roku awansował na porucznika. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej służył w 47. pułku Strzelców Kresowych, gdzie pełnił rolę dowódcy plutonu oraz 12. kompanii podczas Bitwy Warszawskiej w 1920 roku. We wrześniu tego roku objął dowodzenie III batalionem. Za swoje bohaterstwo w bitwach otrzymał Order Virtuti Militari za działania operacyjne z 13 sierpnia 1920 roku w trakcie bitwy pod Ossowem, gdzie przeprowadził kontratak, odzyskując utracone pozycje.

Na 3 maja 1922 roku został zweryfikowany na stopień kapitana, uzyskując 1840. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Jego oddziałem macierzystym pozostał wciąż 6. Pułk Strzelców Podhalańskich. W latach 1923-1924 pełnił funkcję II oficera sztabu w Dowództwie 11. Dywizji Piechoty w Stanisławowie, pozostając jednocześnie oficerem nadetatowym 53. Pułku Piechoty w Stryju. W międzyczasie tymczasowo studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W marcu 1924 roku przeniesiono go do 48. pułku piechoty Strzelców Kresowych, a następnie w 1928 roku z powrotem do Dowództwa 11. Dywizji Piechoty. Później został oficerem 78. pułku piechoty w Baranowiczach. W latach 1929-1931 uczęszczał do Kursu Normalnego w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, gdzie po awansie do stopnia majora, uzyskał dyplom naukowy oficera dyplomowanego. Po zakończeniu kursu w 1931 roku, został przydzielony do Dowództwa 23. Dywizji Piechoty w Katowicach jako szef sztabu.

W 1934 roku, 26 stycznia, przeszedł do składu osobowego Inspektora Armii generała dywizji Tadeusza Piskora, pełniąc funkcję oficera sztabu. W roku 1937 objął stanowisko kierownika referatu w wydziale ogólnym Dowództwa Okręgu Korpusu nr III w Grodnie. Mianowany na stopień podpułkownika z dniem 19 marca 1938 roku, posiadał 39. lokatę w korpusie oficerów piechoty.

W ramach kampanii wrześniowej, Wilhelm służył w Sztabie Armii „Prusy”, gdzie pełnił rolę szefa oddziału IV. Do 23 września 1939 roku brał udział w obronnej wojnie, która zakończyła się w rejonie Tomaszowa Lubelskiego. W trakcie usiłowania ucieczki na Węgrzy został zatrzymany przez Niemców i wzięty do niewoli. Przebywał początkowo w obozie jenieckim w Radomiu, a później został przekazany przez Niemców stronie sowieckiej.

Przebywał w obozie w Kozielsku, wśród polskich oficerów wziętych do niewoli przez ZSRR po agresji na Polskę. Po 4 kwietnia 1940 roku, został przewieziony do Katynia, gdzie został brutalnie rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD. Jego ciało zostało pochowane w lesie katyńskim, a w 1943 roku, w trakcie ekshumacji, zidentyfikowano je jako numer 25. Przy zwłokach Wilhelma znaleziono listy oraz wizytówkę. Obecnie jego prochy spoczywają na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu, który został otwarty 28 lipca 2000 roku.

Wilhelm Kasprzykiewicz do końca swojego życia był kawalerem. Pośmiertnie, 5 października 2007 roku, Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go do stopnia pułkownika, co zostało ogłoszone 9 listopada 2007 roku podczas ceremonii „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Wilhelm Kasprzykiewicz był osobą, która zdobyła wiele szanowanych odznaczeń i medali za swoje zasługi w służbie wojskowej i patriotycznej.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2284,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych,
• Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1934),
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936).

Upamiętnienie

W Nowym Sączu Wilhelm Kasprzykiewicz został uhonorowany w sposób symboliczny. Jego imię znajduje się na cmentarzu w części osiedle Helena, a także na tablicy pamiątkowej upamiętniającej ofiary zbrodni katyńskiej, związanych z regionem Sądecczyzny. Tablica ta została ustanowiona 16 maja 1992 roku w kościele św. Kazimierza.

W ramach akcji „Katyń… pamiętamy” oraz „Katyń… Ocalić od zapomnienia” zostały posadzone Dęby Pamięci, które honorują Wilhelma Kasprzykiewicza. Wśród miejsc, gdzie je zasadzono, znajdują się przy Zespole Szkół w Dziadkowicach oraz 15 kwietnia 2012 roku przy Szkole Podstawowej w Majdanie.

W dniu 15 sierpnia 2014 roku, w 94. rocznicę bitwy warszawskiej, w Ossowie odsłonięto tablicę upamiętniającą osiem osób, które dowodziły polskimi oddziałami biorącymi udział w tych walkach. W 1940 roku wszyscy ci dowódcy zostali ofiarami zbrodni katyńskiej. Na tablicy znalazły się nazwiska takich generałów, jak Stanisław Haller, gen. dyw. Henryk Minkiewicz, Leonard Skierski, gen. bryg. Bronisław Bohaterewicz, Kazimierz Łukoski, gen. bryg. Mieczysław Smorawiński, płk dypl. Stefan Kossecki, oraz ppłk. Wilhelm Kasprzykiewicz.

---

Oceń: Wilhelm Kasprzykiewicz

---