Leopold Władysław Andrzej Toruń, urudzony 15 października 1887 roku w Nowym Sączu, to postać historyczna, która zapisała się w annałach Wojska Polskiego jako podpułkownik inżynier saperów.
Przez całe swoje życie, aż do śmierci 13 czerwca 1955 roku w Warszawie, Toruń służył swojemu krajowi, pełniąc ważne funkcje w strukturach wojskowych.
Życiorys
Leopold Toruń urodził się 15 października 1887 w Nowym Sączu. Był dzieckiem Wojciecha, który żył w latach 1863-1934 i pracował jako urzędnik kolejowy, oraz Katarzyny z domu Nazimek (1861-1939). Miał również braci, w tym Władysława, który zmarł w 1924 roku jako podpułkownik obserwator Wojska Polskiego oraz Stanisława (ur. 1891), podpułkownika dyplomowanego piechoty, a także siostry.
Leopold ukończył maturę w C. K. Wyższej Szkole Realnej we Lwowie, a następnie studiował na Wydziale Budowy Dróg i Mostów Politechniki Lwowskiej, gdzie zdobył tytuł inżyniera w 1912 roku. Po zakończeniu studiów pracował w C. K. Namiestnictwie oraz w zarządzie miejskim Lwowa.
W roku 1908 rozpoczął swoją działalność w Związku Walki Czynnej. Był członkiem Polskiego Stronnictwa Postępowego oraz lwowskiego oddziału KTSSN, a także pełnił funkcję kwestora Polskiego Skarbu Wojskowego.
Podczas I wojny światowej, w dniu 6 sierpnia 1914, zaciągnął się do oddziałów strzeleckich i następnie został przydzielony do Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego. 1 lipca 1915 roku uzyskał stopień chorążego kancelaryjnego, a od 6 listopada 1915 roku był oficerem werbunkowym w Miechowie. Z dniem 1 grudnia 1916 awansowano go na podporucznika kancelaryjnego.
W okresie od 6 kwietnia do 4 czerwca 1917 pełnił funkcję kierownika PUZ w Kielcach. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 roku wstąpił do Polskiego Korpusu Posiłkowego, gdzie był żołnierzem 1 kompanii karabinów maszynowych 3 pułku piechoty. Wziął udział w bitwie pod Rarańczą w lutym 1918 oraz w bitwie pod Kaniowem, gdzie w maju tego samego roku został wzięty do niewoli przez Niemców, ale zdołał uciec. Wkrótce po tym wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji.
25 października 1918 roku Leopold został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu podporucznika, a jego przydział odbył się do Ministerstwa Spraw Wojskowych. Po wojnie z 1920 roku był majorem w 1 pułku saperów i awansował na podpułkownika w korpusie inżynierii i saperów ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku.
Jako oficer nadetatowy 1 pułku saperów kierował Kierownictwem Rejonu Inżynierii i Saperów Warszawa-Miasto. W grudniu 1925 został przeniesiony do rezerwy, a w 1934 roku jako podpułkownik rezerwy był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I. Od 2 czerwca 1927 roku pełnił funkcję dyrektora Funduszu Kwaterunku Wojskowego.
Po 1929 roku awansował na szefa Departamentu Budownictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych. Był również członkiem Głównego Sądu Koleżeńskiego Związku Legionistów Polskich od 1936 roku.
W obliczu wybuchu II wojny światowej w wrześniu 1939 roku, Leopold przedostał się przez Węgry do Francji, a po jej kapitulacji w 1940 roku dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie pełnił funkcję oficera Stacji Zbornej Oficerów Rothesay w Polskich Siłach Zbrojnych. Od 1942 roku był dyrektorem Polskiej Szkoły Architektury przy University of Liverpool.
Po wojnie, w 1945 roku, przybył do Polski i rozpoczął pracę jako wykładowca na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Stał się dyrektorem technicznym CZB Przemysł, a także pracował w Biurze Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego.
Leopold Toruń zmarł 13 czerwca 1955 roku w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie 15 czerwca 1955 roku (kwatera 222-6-15). Miał syna.
Ordery i odznaczenia
Leopold Toruń był osobą, która zasłużyła się dla Polski, otrzymując wiele odznaczeń za swoje niezłomne zaangażowanie i poświęcenie.
- Krzyż Niepodległości – nadany 20 stycznia 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Walecznych – przyznany czterokrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi – otrzymany 4 grudnia 1937 roku „za zasługi w dziedzinie Funduszu Kwaterunku Wojskowego”, dekoracja miała miejsce w 1938 roku.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Leopold Władysław Jędrzej Toruń. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 27.08.2020 r.]
- a b c d e Cmentarz Stare Powązki: WOJCIECH TORUŃ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 27.08.2020 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: WOJCIECH TORUŃ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 24.10.2017 r.]
- Odznaczenie pułkownika inż. Torunia. „Wschód”. Nr 74, s. 2, 10.02.1938 r.
- Związek Legionistów Polskich: 1936-1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 34.
- a b M.P. z 1938 r. nr 5, poz. 4.
- M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 163.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 827.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 873.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 905.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 797.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 825.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 873.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 163, 824.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 797. Tu czterokrotnie.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 873. Tu dwukrotnie.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 825.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 873.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 163.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Wilhelm Kasprzykiewicz | Rudolf Rosenberg-Łaszkiewicz | Roman Kawecki | Aureli Turski | Emil Gruszecki | Bolesław Antoń | Jan Ogrodnik | Henryk Wierusz-Kowalski | Stanisław Obiorek | Jan Mischke | Marian Chodacki | Marian Przybylski | Jerzy Iszkowski | Władysław Salamon | Klemens Konstanty Gucwa | Otton Grosser | Edward Łabno | Jan Zygmunt Berek | Feliks Aleksander Langenfeld | Mieczysław PękalaOceń: Leopold Toruń