Jan Zygmunt Berek

---

Życiorys

Jan Zygmunt Berek, urodzony w czasach wielkich przemian, zdobył wykształcenie w 1915 roku, kończąc gimnazjum w Nowym Sączu. Jako młody mężczyzna, aktywnie uczestniczył w Polskich Drużynach Strzeleckich oraz w latach 1915-1918 pełnił rolę oficera rezerwy w piechocie cesarskiej i królewskiej armii. W maju 1918 podjął naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a jednocześnie wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej.

Przez historię wojskowości przeszły liczne zawirowania, a Berek był jednym z tych, którzy aktywnie przyczynili się do walki o niezależność. W listopadzie 1918 dowodził kompanią w 5 pułku piechoty Legionów, a jego uczestnictwo w obronie Lwowa stanowiło istotny element w dziejach Polski. Od lutego 1919 do kwietnia 1921 był dowódcą kompanii w 9 pułku piechoty Legionów, zaś w okresie od kwietnia 1921 do września 1926 dowodził zarówno kompanią, jak i batalionem w Lublinie. 1 czerwca 1919 awansował na majora.

W 1926 roku Berek wyruszył na nowe wyzwania, przenosząc się do 83 pułku piechoty w Kobryniu na stanowisko dowódcy batalionu. Jak historia pokazuje, po krótkim czasie wrócił do 9 pułku piechoty Legionów jako kwatermistrz. 23 grudnia 1929 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, gdzie rozpoczął Kurs w latach 1929-1931. Ukończywszy kurs, przeniesiono go 1 września 1931 roku do dowództwa 4 Dywizji Piechoty w Toruniu, a w listopadzie 1934 roku objął dowództwo 1 batalionu strzelców w Chojnicach.

W dniach 27 czerwca 1935 roku awansował na podpułkownika, dysponując starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku oraz 11. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Od października 1936 do lipca 1939 roku jego służba kontynuowana była w Sztabie Głównym w Warszawie, po czym dowodził 3 pułkiem piechoty Legionów, aż do chwili kapitulacji Twierdzy Modlin. Jego los po tej dramatycznej sytuacji doprowadził go do niewoli niemieckiej, gdzie przebywał w oflagu II C Woldenberg.

Uwolnienie przyniosło nowe możliwości, a biorąc pod uwagę doświadczenia z 2 Korpusu Polskiego, Berk przeniósł się do Wielkiej Brytanii. Po zakończeniu działań wojennych osiedlił się w Londynie, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i politycznym polskich uchodźców. W 1958 roku zainicjował powstanie Związku Filatelistów Polskich w Wielkiej Brytanii i obrał się na jego czołowego lidera.

dnia 26 maja 1978 roku, w miejsce Władysława Zaleskiego, został powołany na prezesa Najwyższej Izby Kontroli na uchodźstwie. Jego kadencja została przerwana 13 maja 1980 roku, kiedy to na jego miejsce przeszedł płk Franciszek Szystowski. Latem tego samego roku, 27 maja, mianowano go członkiem Wojskowej Komisji Orzekającej. 15 maja 1980 roku, Prezydent RP na Uchodźstwie Edward Raczyński, powierzył mu funkcję Ministra Spraw Wojskowych w gabinecie Kazimierza Sabbata.

W wyniku swej aktywności oraz zasług, w 1983 roku został mianowany generałem brygady, a 17 grudnia tego samego roku, prezydent zwolnił go z urzędu Ministra Spraw Wojskowych. Na tym stanowisku pozostawał do 17 stycznia 1984 roku, kiedy nowy rząd powołał nowego ministra. Do końca swego życia pełnił zaszczytną rolę Kanclerza Kapituły Orderu Odrodzenia Polski na uchodźstwie.

Jan Zygmunt Berek odszedł z tego świata 18 czerwca 1986 roku w Londynie, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Gunnersbury.

Ordery i odznaczenia

Jan Zygmunt Berek był odznaczony licznymi medalami i odznaczeniami, które potwierdzają jego zasługi oraz wkład w historię. Poniżej przedstawiamy listę wyróżnień, które otrzymał:

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 153,
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 149 (1921),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1974),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie),
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
• Odznaka za Rany i Kontuzje,
• Odznaka Sztabu Generalnego,
• Państwowa Odznaka Sportowa,
• Odznaka 9 Pułku Piechoty Legionów,
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, zezwolenie 1929).

Te odznaczenia są świadectwem jego wyjątkowego zaangażowania, odwagi oraz wysiłku, który włożył w służbę dla ojczyzny.

---

Oceń: Jan Zygmunt Berek

---