Stanisław Obiorek, urodzony 23 września 1916 roku w Nowym Sączu, to postać, która szczególnie wyróżnia się w historii Wojska Polskiego. Jego życie, choć zakończone w młodym wieku, pozostawiło znaczący ślad, zwłaszcza w kontekście jego służby wojskowej.
Jako plutonowy pilot, włożył wiele wysiłku w obronę swojego kraju. Niestety, jego los zakończył się tragicznie 11 stycznia 1942 roku.
W uznaniu dla jego odwagi i poświęcenia, odznaczono go medalem Virtuti Militari, co świadczy o jego heroicznych czynach w służbie narodowej.
Życiorys
Stanisław Obiorek urodził się jako syn Stefana oraz Marii, z domu Hornikówna i miał dwoje rodzeństwa. W 1922 roku ukończył czteroklasową szkołę powszechną w Krakowie, a osiem lat później zdobył dyplom ośmioklasowej Szkoły Powszechnej nr 7 imienia św. Floriana w Krakowie. Następnie, w latach 1932–1934, uczęszczał do Publicznej Szkoły Zawodowej dla grafików, gdzie nabył umiejętności potrzebne do wykonywania zawodu zecera.
W 1936 roku został powołany do służby wojskowej, przydzielając go do 121 eskadry myśliwskiej. Już 20 września 1937 roku wszedł w skład eskadry terenowej jako uczeń-pilot. Ukończone szkolenie, które odbył do 2 lipca 1938 roku, zakończyło się skierowaniem go do 21 eskadry liniowej, gdzie pozostał jako podoficer nadterminowy.
W trakcie kampanii wrześniowej wykonywał loty z lotniska polowego, które znajdowało się we wsi Wsola. 3 września, podczas kolejnego lotu, współpracował z załogą składającą się z ppor. obs. Tadeusza Króla oraz kpr. strz. Igacego Mularczyka, startując na samolocie PZL.23B Karaś w celu przeprowadzenia ataku na niemieckie czołgi w okolicy Gorzkowic. Ich misja okazała się częściowo udana, jednak gdy znajdowali się w rejonie przysiółku Kozy k/Dąbrowy Wielkiej, zostali zaatakowani przez niemieckie myśliwce. Niestety, ich samolot został zestrzelony przez Messerschmitta Bf 109E, pilotowanego przez Lt. Karla-Gottfrieda Nordmanna. Stanisław zdołał uratować się dzięki skokowi ze spadochronem, podczas gdy pozostali członkowie załogi zginęli.
Już 9 września, Obiorek zdołał się dołączyć do macierzystej eskadry, która stacjonowała na lotnisku w Marianowie. 17 września, w Horodence, przekroczył granicę polsko-rumuńską, gdzie następnie został internowany w obozie w Campulung-Muscel. Udało mu się jednak uciec 31 października. Przez Bukareszt dotarł do Konstancy, a stamtąd odpłynął na statku „Dacia” do Bejrutu. Kontynuując swoją podróż, 5 grudnia przybył do Marsylii na statku „Porto”.
Stanisław Obiorek uległ wypadkowi, co skutkowało operacją w szpitalu w Marsylii. 14 marca został przeniesiony do Paryża, a 19 maja do bazy mieszczącej się na lotnisku Lyon-Bron, gdzie odbył szkolenie na samolotach bombowych. Wobec postępującej ofensywy niemieckiej, ewakuowano go do Saint-Jean-de-Luz, a jego dalsza podróż prowadziła do Liverpoolu na pokładzie statku „Arandora Star”, na który zaokrętował się 27 czerwca 1940 roku.
Po przybyciu do Wielkiej Brytanii, Obiorek otrzymał numer służbowy 793334, a 2 lipca został skierowany do obozu Kirkham. 13 sierpnia rozpoczął szkolenie na samolotach bombowych. Po jego zakończeniu, 13 grudnia 1940 roku, został przypisany do dywizjonu 304, gdzie brał udział w nalotach na stolicę Niemiec, Berlin, oraz na Hamburg. Został awansowany, otrzymując polski stopień plutonowego i angielski sierżanta.
W dniu 10 stycznia 1942 roku, wystartował do nalotu na Wilhelmshaven na pokładzie samolotu Wellington Mk IC nr Z1082. Jego załoga składała się z pięciu członków: sierż. Bolesław Patek (pilot), por. Janusz Kurek (nawigator), sierż. Andrzej Kwieceń (radiotelegrafista), sierż. Alojzy Sankowski (strzelec) oraz sierż. Adam Rogowski (strzelec). Z raportów Luftwaffe wynika, że zostali prawdopodobnie zestrzeleni przez Lt. Adolfa Kaisera z 6./NJG2, w godzinach wieczornych, nad Morzem Wattowym.
Ordery i odznaczenia
Stanisław Obiorek był odznaczonym wielu wyróżnieniami wojskowymi. Poniżej przedstawiamy listę jego znaczących orderów oraz odznaczeń:
- krzyż srebrny Virtuti Militari nr 9249,
- krzyż Walecznych – trzykrotnie,
- medal Lotniczy,
- polowy Znak Pilota nr 505.
Awanse
Stanisław Obiorek przeszedł przez różne etapy swojej kariery wojskowej, co znajduje odzwierciedlenie w przyznanych mu awansach. Oto jego awanse wojskowe, które miały miejsce w określonych ramach czasowych:
- 12 grudnia 1936 – szeregowy,
- 1 lipca 1937 – starszy szeregowy,
- 11 listopada 1937 – kapral,
- ? – plutonowy.
Przypisy
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012 r., s. 173–175.
- STANISLAW OBIOREK. 304squadron.blogspot.com. [dostęp 07.03.2019 r.]
- 304. peruť RAF [1940-1946]. en.valka.cz. [dostęp 07.03.2019 r.]
- Obiorek Stanisław. muzeumlotnictwa.pl. [dostęp 07.03.2019 r.]
- W hołdzie polskim lotnikom września 1939 roku. muzeum.radomsko.pl. [dostęp 07.03.2019 r.]
- Cmentarz wojenny w Sieradzu (łódzkie). polishairforce.pl. [dostęp 07.03.2019 r.]
- Obiorek Stanisław. listakrzystka.pl. [dostęp 07.03.2019 r.]
- 03.09.1939 No. 21(1) Eskadra Bombowa Lekka PZL P.23 Karas Kpr. Obiorek. aircrewremembered.com. [dostęp 07.03.2019 r.]
- a b c d Robert Kielek: Stanisław Obiorek – pilot zestrzelony 3 IX 1939 r. w pobliżu Sieradza bombardował Berlin. „Na sieradzkich szlakach”. 4/132/2011/XXXIII, s. 77. Sieradz: Oddział PTTK w Sieradzu. ISSN 1232-2695.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jan Mischke | Stanisław Winter | Marian Kadulski | Julian Zubek | Tadeusz Strugalski | Kazimierz Schally | Kazimierz Brenner | Jan Hebda | Władysław Toruń | Jan Bratro | Henryk Wierusz-Kowalski | Jan Ogrodnik | Bolesław Antoń | Emil Gruszecki | Aureli Turski | Roman Kawecki | Rudolf Rosenberg-Łaszkiewicz | Wilhelm Kasprzykiewicz | Leopold Toruń | Marian ChodackiOceń: Stanisław Obiorek