Edward Łabno


Edward Paweł Łabno, urodzony 23 maja 1908 roku w Nowym Sączu, to postać o niezwykłym dorobku, która zasłużyła się jako major piechoty w Wojsku Polskim oraz Polskich Siłach Zbrojnych. Jego życie to przykład oddania i patriotyzmu, które znalazły odzwierciedlenie w jego zawodowej karierze oraz działalności społecznej.

Łabno zmarł 26 sierpnia 1995 roku w Sanoku. W ciągu swojego życia nie tylko służył w armii, ale także był aktywnym członkiem rad narodowych w czasach PRL, co świadczy o jego zaangażowaniu w sprawy społeczne i polityczne okresu historycznego, w którym przyszło mu żyć.

Wyróżniony Orderem Virtuti Militari, dowodził w trudnych czasach, stając się symbolem męstwa i poświęcenia dla ojczyzny. Działania Edwarda Łabno w armii oraz w życiu publicznym pozostawiły trwały ślad w pamięci jego współczesnych oraz późniejszych pokoleń.

Życiorys

Edward Paweł Łabno, urodzony 23 maja 1908 roku w Nowym Sączu, był synem Stanisława i Heleny z domu Baruch. Po ukończeniu szkoły podstawowej w rodzinnym mieście, kontynuował naukę w lokalnym gimnazjum. Przeprowadzka rodziny do Tarnowa pozwoliła mu na zakończenie edukacji maturalnej w 1928 roku. W latach 1928-1929 służył w Batalionie Szkolnym Podchorążych Piechoty w Różanie, a następnie w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, gdzie ukończył kurs unitarny w latach 1929-1931.

W dniu 15 sierpnia 1931 roku został awansowany do stopnia podporucznika piechoty, a jego pierwsze przydzielenie miało miejsce w 2 pułku strzelców podhalańskich w Sanoku, gdzie objął stanowisko dowódcy plutonu. Rośnie jego ranga — 1 stycznia 1934 roku uzyskał awans na porucznika. W latach 1937-1939 pełnił funkcję dowódcy 3 kompanii ckm w III batalionie pułku stacjonującym w Olchowcach.

W obliczu wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, Edward został zmobilizowany do 4 batalionu ckm swojego pułku w Sanoku. Brał udział w polskiej wojnie obronnej jako zastępca dowódcy 4 samodzielnego batalionu 2 pułku (dowodzonego przez mjr. Józefa Kiczki). Jego szlak bojowy rozciągał się od Krakowa po Lubelszczyznę, a w międzyczasie działał jako oficer zwiadowczy, pracując m.in. na stacji kolejowej w Brzeźnicy koło Będzina. Po klęsce i agresji ZSRR na Polskę, Edward znalazł się w niewoli radzieckiej, z której udało mu się uciec. Na krótko wrócił do Sanoka, jednak 25 października 1939 roku opuścił miasto, przekraczając granicę na Węgrzech.

Internowany w obozie Lengyeltóti, zdołał uciec 13 grudnia, kierując się w stronę Zagrzebia, gdzie jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego. Jego pierwsza destynacja to Francja, gdzie znalazł się w 1 Dywizji Grenadierów. W tej roli brał udział w kampanii francuskiej w 1940 roku. W stopniu kapitana dowodził 2 kompanią I batalionu 2 pułku grenadierów. 18 czerwca 1940 został ranny. Po klęsce Francji przedostał się do Lyonu, gdzie pozostawał do września 1942. Jako kurier uczestniczył w transporcie sztandaru 2 pułku grenadierów (akcja pod kryptonimem „Ewa”). Sztandar trafił w ręce żandarmerii francuskiej w Cassis, ale udało się go uratować i zwrócić Polakom. Po wrześniu 1942 roku, dzięki brytyjskiemu okrętowi podwodnemu, dotarł do Gibraltaru, a stamtąd 1 listopada do Plymouth.

Na terenie Szkocji, Edward służył w 1 Brygadzie Strzelców. Od października 1943 roku był dowódcą kompanii w 9 batalionie strzelców flandryjskich wchodzącym w skład 3 Brygady Strzelców z 1 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. Stanisława Maczka. Jego działania w czerwcu 1944 roku obejmowały lądowanie w Normandii oraz bitwy pod Falaise i Chambois w ramach Operacji Overlord. Ranny pod Barie Nassau, walczył razem z dywizją do końca działań w Wilhelmshaven. W styczniu 1945 roku awansował do stopnia majora, a od 15 maja do 7 lipca 1945 roku pełnił funkcję p.o. dowódcy 9 batalionu strzelców flandryjskich.

Po wojnie, powrócił do Polski i osiedlił się w Sanoku, gdzie spotkał się z prześladowaniami ze strony władz komunistycznych. Oskarżony jako agent i wróg klasowy, był poddawany brutalnym śledztwom, a także represjom za ujawnianie zbrodni katyńskiej. Po aresztowaniu trafił do aresztów UB w Szczecinku i Koszalinie i został osadzony w więzieniu. Jednak po odwilży gomułkowskiej w 1956 roku, został uniewinniony i zrehabilitowany, co pozwoliło mu powrócić do Sanoka, gdzie kontynuował pracę zawodową i działalność społeczną.

W okresie lat 60-tych był zastępcą dyrektora Ośrodka Transportu Leśnego w Sanoku. Od 1957 roku zasiadał w Komisji Handlu Miejskiej Rady Narodowej (nie będąc radnym) i był wybierany radnym Powiatowej Rady Narodowej (1965, 1969). Emeryturę przeszedł w 1973 roku. Edward Łabno był również aktywnym działaczem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. 17 marca 1963 roku został wybrany członkiem zarządu oddziału powiatowego ZBoWiD w Sanoku, kontynuując swoją działalność w tej organizacji aż do lat 70-tych. W tym okresie pełnił funkcję przewodniczącego komisji historycznej, a także był prelegentem z ramienia ZBoWiD.

20 czerwca 1939 roku poślubił Barbarę Annę Nowak (1917-2008), a ich ślub był świadkiem podpułkownik Stefan Szlaszewski. Edward Łabno zmarł 26 sierpnia 1995 roku i został pochowany w grobowcu rodziny Nowaków na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Odznaczenia i wyróżnienia

Edward Łabno otrzymał szereg wyróżnień oraz odznaczeń, które odzwierciedlają jego zasługi oraz poświęcenie w służbie dla kraju.

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 10408, przyznany decyzją Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1969),
  • Krzyż Walecznych – przyznany czterokrotnie,
  • Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1982),
  • Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie,
  • Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1987),
  • Krzyż Wojenny z palmami (Francja),
  • Odznaczenia za walki w Normandii i wyzwolenie Belgii,
  • Państwowa Odznaka Sportowa,
  • Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1981),
  • „Jubileuszowy Adres” (1984).

Przypisy

  1. Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 288, Sanok: 2008.
  2. Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 218, 227, Sanok: 2008.
  3. Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 157, Sanok: 2008.
  4. Józef Ząbkiewicz. Dzień Zwycięstwa i Kombatanta. Hołd poległym – szacunek tym, którzy przeżyli. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 15 (414) z 20-31.05.1987 r.
  5. Andrzej Brygidyn. Wierni przysiędze i żołnierskim honorem (III). Sanocki wrzesień. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 22 (493) z 10-20.08.1989 r.
  6. Bojowe ordery i odznaczenia na piersiach sanoczan. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 26 (497) z 20-30.09.1989 r.
  7. Chwila ciszy. „Tygodnik Sanocki”, s. 7, Nr 36 (200) z 08.09.1995 r.
  8. Adam Sudoł: Polska Ojczyzna moja. Część II. Sanok: 1999, s. 83.
  9. Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 289. [dostęp 27.06.2017 r.]
  10. Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 260. [dostęp 27.06.2017 r.]
  11. Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 274. [dostęp 27.06.2017 r.]
  12. Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 184, 205. ZBoWiD 1986.
  13. Obwieszczenie o wynikach wyborów do rad narodowych w województwie rzeszowskim. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie”. Nr 7, s. 110, 30.06.1965 r.
  14. Jubileuszowa akademia leśników w Przemyślu. „Nowiny”, s. 2, Nr 183 z 18.07.1969 r.
  15. Andrzej Brygidyn, W dobie stalinowskiego terroru. W latach powojennych. Sanok: 1995, s. 779.
  16. Andrzej Brygidyn, W dobie stalinowskiego terroru. W latach powojennych. Sanok: 1995, s. 781.
  17. Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. 24, 185.
  18. Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. 68-70.
  19. Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 12.08.2013 r.]
  20. Polish Order of the Virtuti Militari Recipients 1792-1992 - L. feefhs.org. [dostęp 12.08.2013 r.].
  21. Obsada personalna 1 Dywizji Pancernej na przełomie sierpnia i września 1944 r. brukselanato.msz.gov.pl. [dostęp 12.08.2013 r.]
  22. Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 135.
  23. Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 616.
  24. Odznaki. Lista przodowników uprawnionych do protokołowania Odznaki Górskiej. W: Informacyjny kalendarz narciarski na sezon 1937-38. Wydawnictwo Polskiego Związku Narciarskiego, s. 265.

Oceń: Edward Łabno

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:24