Marian Kadulski, który urodził się 7 grudnia 1909 roku w Nowym Sączu, to postać niezwykle ważna w historii Polski, zwłaszcza w kontekście marynarki wojennej.
Jego życie i kariera obejmowały szereg ważnych wydarzeń, a zakończył je 26 października 1998 roku w Krakowie.
Jako polski żołnierz marynarki wojennej, odegrał znaczącą rolę, która niosła wpływ na rozwój i obronę kraju w trudnych czasach. Jego wkład w służbę wojskową jest pamiętany i ceniony do dziś.
Życiorys
Marian Kadulski był synem Jana i Katarzyny z domu Zawiślak. Jego ojciec był zawodowym wojskowym, co często wpływało na ich miejsca zamieszkania, w pierwszej kolejności w granicach Austro-Węgier, a potem w Polsce. W 1928 roku ukończył Korpus Kadetów nr 1 we Lwowie, a następnie w 1931 roku, Szkołę Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu, co zaowocowało mianowaniem go podporucznikiem marynarki z dniem 15 sierpnia 1931 roku, uzyskując lokatę 3/15. W tym okresie odbył podróż na francuskim krążowniku Jeanne D’Arc, podróżując dookoła świata, co wpisało się w jego naukę w ramach Ecole d’Application des Enseignes de Vaisseaux. Po powrocie do Polski w 1934 roku, został awansowany do stopnia porucznika marynarki z dniem 1 stycznia 1934 roku.
Od 1 października 1935 roku do 15 maja 1936 roku uczestniczył w Kursie Oficerów Broni Podwodnej, po czym zaokrętował się na ORP „Ryś” jako oficer wachtowy. Następnie, od 7 stycznia do 8 maja 1937 roku, wziął udział w Kursie Oficerów Pływania Podwodnego, który ukończył z dniem 8 maja 1937 roku, po czym ponownie zaokrętował się na ORP „Ryś”, tym razem jako Oficer Broni Podwodnej. W tym czasie opracował kalkulator strzelania salw torpedowych, co było znaczącym osiągnięciem. W marcu 1939 roku, został awansowany do stopnia kapitana marynarki i przeniesiony do Kierownictwa Marynarki Wojennej w Warszawie, z uwagi na swoje umiejętności językowe – biegle władał francuskim, niemieckim oraz angielskim. Uczestniczył również w kursie specjalnym wywiadu od 16 kwietnia do 9 lipca 1939 roku.
Na początku lipca 1939 roku, Kadulski został oddelegowany do placówki wywiadu w Szczecinie, gdzie operował pod przybranym nazwiskiem Karol Miller. Pracował tam od 21 lipca do 14 września 1939 roku, a następnie przedostał się przez Kopenhagę do Holandii. W Amsterdamie kontynuował pracę w dziale wywiadu, odpowiadając za zabezpieczenie polskich traulerów rybackich do 9 grudnia 1939 roku. Następnie, 15 grudnia 1939 roku, przebił się do Wielkiej Brytanii, gdzie pozostawał do dyspozycji polskiej Marynarki Wojennej w Devonport.
W 1940 roku, 18 lutego, został zaokrętowany na ORP „Błyskawica” jako Oficer Broni Podwodnej i pełnił tę funkcję do 28 listopada 1940 roku. W tym czasie brał udział w kampanii norweskiej, ewakuacji Dunkierki oraz patrolowaniu kanału La Manche. Pracował także w Kierownictwie Marynarki w Londynie, a następnie był oddelegowany do konsulatu w Lizbonie, gdzie pozostał do marca 1941 roku. Kolejnym jego krokiem była delegacja do Gibraltaru, gdzie pełnił rolę Szefa Misji Morskiej i dowódcy kutra Seawolf. Był również aktywny w operacjach ewakuacyjnych, gdzie pomógł w ratowaniu 462 Polaków oraz wielu innych, za co otrzymał od Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego specjalny list pochwalny z dnia 3 października 1941 roku.
Mój Kapitanie!
Z prawdziwą radością stwierdzam w Gibraltarze, że wszyscy obcy przełożeni mówią w jak najserdeczniejszych słowach o Pańskiej Służbie dla Ojczyzny. Dziękuję Panu za to w imieniu naszej Świętej Sprawy. Zwycięży ona niechybnie, dysponując tak oddanymi jak Pan żołnierzami.
Z pozdrowieniami żołnierskimi
Sikorski
gen. broni
3.10.1941
Po tych wydarzeniach, Kadulski został oddelegowany na stanowisko zastępcy dowódcy ORP „Błyskawica” od 16 listopada 1942 roku do 14 kwietnia 1944 roku, biorąc udział w operacji lądowania Aliantów w Algierze oraz konwojach atlantyckich. W okresie choroby dowódcy okrętu kmdr Konrada Namieśniowskiego, pełnił jego obowiązki od 7 września do 20 listopada 1943 roku. 3 maja 1944 roku został mianowany komandorem podporucznikiem. Od 30 kwietnia 1944 roku do 21 grudnia 1945 roku, sprawował stanowisko Komendanta Centrum Wyszkolenia Specjalistów w Devonport.
22 grudnia 1945 roku objął dowództwo ORP „Garland”, biorąc udział w konwoju do Murmańska PQ16 oraz ostatniej operacji wojennej pod kryptonimem Deadlight, gdzie 7 stycznia 1946 roku odpowiedzialny był za zatopienie okrętu podwodnego U-1010 ogniem artyleryjskim. Po zakończeniu wojny pozostał za granicą, najpierw w Buenos Aires w Argentynie, a następnie spędził dwa lata w Vancouver w Kanadzie, a potem osiedlił się w Los Angeles, gdzie pracował jako kreślarz. Na emeryturze, z powodu smogu w Los Angeles, przeniósł się do Malagi w Hiszpanii.
Ostatnie lata swojego życia spędził w Oslo w Norwegii, gdzie zajmował się swoją chorej żony. Po jej śmierci 25 lutego 1997 roku, powrócił na stałe do Polski, gdzie został awansowany do stopnia komandora porucznika w stanie spoczynku. Zamieszkał z siostrą Heleną w Krakowie i zmarł 26 października 1998 roku, spoczywając na cmentarzu komunalnym w Wieliczce.
Odznaczenia
Marian Kadulski jest osobą, która odznaczyła się nie tylko w swojej służbie, ale również zdobyła liczne wyróżnienia za odwagę i poświęcenie. Jego odznaczenia mówią same za siebie, świadczą o jego heroicznych czynach oraz zaangażowaniu w obronę ojczyzny.
Wśród polskich odznaczeń jego osiągnięcia obejmują:
- Krzyż Walecznych (otrzymany dwukrotnie),
- Medal Morski (otrzymany trzykrotnie),
- Brązowy Krzyż Zasługi,
- Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie z nakładką Narwik 1940,
- Pochwały (otrzymane dwukrotnie).
Oprócz polskich wyróżnień, Kadulski jest również odznaczony trzema medalami związanymi z brytyjskimi siłami. Jego brytyjskie odznaczenia to:
- Order Wybitnej Służby,
- Medal Wojny 1939–1945,
- Gwiazda za Wojnę 1939–1945,
- Gwiazda Atlantyku,
- Gwiazda Afryki,
- Medal Obrony.
Nie można zapomnieć również o jego wyróżnieniach norweskich, do których należy:
- Medal Obrony 1940–1945.
Te wszystkie odznaczenia są świadectwem niezłomnej determinacji i poświęcenia w służbie dla wolności i wartości, które reprezentował.
Publikacje
Oto zestawienie publikacji Mariana Kadulskiego, które ukazały się w różnych czasopismach na przestrzeni lat. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje na temat jego prac:
- Marian Kadulski, Dążności powojennego budownictwa okrętowego, „Przegląd Morski” Nr 101, sierpień 1937,
- Marian Kadulski, Dwie Przepowiednie, „Nasze Sygnały” nr 127, kwiecień-lipiec 1972,
- Marian Kadulski, Historia Jednej Metody, „Nasze Sygnały” Marzec-Czerwiec 1978,
- Marian Kadulski, Szczęśliwa Gwiazda „Błyskawicy”, „Nasze Sygnały” Nr 159, styczeń-czerwiec 1987,
- Marian Kadulski, Bardzo tajne i niebezpieczne, „Bandera” Nr 1(1324), styczeń 1994.
Przypisy
- BrooksB. Richards, Secret flotillas: the clandestine sea lines to France and French North Africa 1940-1944, London: HMSO, 1996, ISBN 978-0-11-630960-0 [dostęp 25.06.2024 r.]
- JerzyJ. Pertek, Mała flota wielka duchem, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 1989, ISBN 978-83-210-0697-0 [dostęp 25.06.2024 r.]
- Bogusław AdamB.A. Kalinka, JerzyJ. Wodzyński (red.), Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej, Warszawa: "Rytm", 2001, ISBN 978-83-88794-50-6 [dostęp 25.06.2024 r.]
- Tadeusz Górski, ORP „Garland” – okręt trzech bander. „Militaria XX wieku”. Wydanie specjalne 5(12)/2009.
- Jan Skura, O.R.P Garland w konwoju do Murmańska "PQ-16", „Nasze Sygnały” nr 181 styczeń-lipiec 1997.
- Marian Kadulski, Bardzo tajne i niebezpieczne, „Bandera” Nr 1 (1324), styczeń 1994.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Julian Zubek | Tadeusz Strugalski | Kazimierz Schally | Kazimierz Brenner | Jan Hebda | Władysław Toruń | Jan Bratro | Stanisław Habowski | Józef Urbanek (podpułkownik) | Władysław Tryszczyło | Stanisław Winter | Jan Mischke | Stanisław Obiorek | Henryk Wierusz-Kowalski | Jan Ogrodnik | Bolesław Antoń | Emil Gruszecki | Aureli Turski | Roman Kawecki | Rudolf Rosenberg-ŁaszkiewiczOceń: Marian Kadulski