Kazimierz Brenner

---

Życiorys

„Kazimierz Brenner to postać o bogatym i dramatycznym życiorysie. Był synem ślusarza kolejowego, który pracował w Warsztatach Kolejowych w Nowym Sączu. W obliczu wybuchu II wojny światowej, w 1939 r., pełnił funkcję podoficera w wojskach łączności. W 1940 r., w czasie niemieckiej okupacji, postanowił nielegalnie przekroczyć granicę do Słowacji, mając nadzieję przedostać się na Węgry, aby kontynuować walkę. Niestety, został on aresztowany na terenie Słowacji i przekazany niemieckiej straży granicznej w Muszynie.

Po brutalnych przesłuchaniach w Nowym Sączu przez Gestapo, trafił do więzienia w Tarnowie, a następnie, jako więzień nr 3551, znalazł się w obozie koncentracyjnym KL Auschwitz, gdzie przebywał od 30 sierpnia 1940 r. To w tym miejscu, podczas pracy w oranżerii, podjął znaczącą decyzję, która odmieniła jego życie – 5 kwietnia 1943 r. udało mu się uciec. Jego przypadek był jednym z 495 udanych ucieczek odnotowanych w historii obozu, w którym w sumie 928 więźniów próbowało się wydostać, a 433 z nich zostało złapanych. Kazimierz nie został jednak ujęty i nie zdecydował się na powrót do obozu.

Po ucieczce, Brenner włączył się do działalności partyzanckiej i dołączył do oddziału „Żbik” Armii Krajowej, który działał w Obwodzie Gorlickim. Jego rodzice zapłacili wysoką cenę za jego decyzje, ponieważ Gestapo aresztowało ich i zesłało do KL Auschwitz w odpowiedzi na jego działalność. 26 czerwca 1944 r., w Ropie, niemiecka żandarmeria polowa przeprowadziła obławę, przeszukując domy okolicznych mieszkańców.

W obliczu aresztowań, komendant oddziału, Stanisław Siemek ps. „Świerk”, podjął decyzję o odbiciu partyzantów przewożonych przez Gestapo z Ropy do Gorlic. Kazimierz Brenner zgłosił się jako ochotnik do tej niebezpiecznej misji. Partyzanci z oddziału OP „Żbik” przygotowali się na atak w dogodnym miejscu w Szymbarku. W trakcie akcji, skoncentrowali ogień na niemieckim konwoju, w wyniku czego dwóch niemieckich żandarmów zginęło.

Jednak podczas zamach na konwój, nervowe konie z wozu jeńców spłoszyły się, a Brenner miał za zadanie zabezpieczać miejsce akcji. Kiedy nadciągnęli niemieccy żołnierze w posiłku, Kazimierz postanowił zaatakować nadjeżdżający samochód, rzucając w niego granatami. W tej chwili zginął – nie jest jasne, czy granat eksplodował za wcześnie, czy też został postrzelony przed rzutem. Mimo jego poświęcenia, akcja zakończyła się sukcesem, gdyż udało się uwolnić czterech partyzantów.

Kazimierz Brenner stracił życie, a Władysław Kędra ps. „Cień” został ciężko ranny. Ranny partyzant, ukrywający się w polu, został później odnaleziony przez rolnika, który zaalarmował Niemców; niestety, został on zabity na miejscu. Pamięć o Kazimierzu Brennerze trwa do dziś. W 1989 r. przy drodze Grybów-Gorlice DK28 w Szymbarku, postawiono pomnik ku upamiętnieniu akcji oddziału partyzanckiego „Żbik”, a także dla dwóch poległych bohaterów: Kazimierza Brennera ps. „Oświęcim” oraz Władysława Kędry ps. „Cień”. Kazimierz Brenner, żołnierz Armii Krajowej, spoczął na cmentarzu parafialnym w Szymbarku.

---

Oceń: Kazimierz Brenner

---