Isidor Sadger, prawdziwe nazwisko Isidor Isaak Sadger, urodził się 29 października 1867 roku w Nowym Sączu. Był on znanym neurologiem oraz psychoanalitykiem, który zaliczany jest do pierwszego pokolenia przedstawicieli tej dziedziny.
Jego życie zakończyło się tragicznie, gdyż zmarł w Terezinie w dniach 20 lub 21 grudnia 1942 roku.
Życiorys
Isidor Sadger przyszedł na świat w żydowskiej rodzinie na terenach Galicji. W jego edukacji kluczowe znaczenie miało ukończenie nauki w stolicy Austro-Węgier. Po pomyślnym zdaniu matury w 1885 roku, Sadger podjął studia medyczne na Uniwersytecie Wiedeńskim, które zakończył w 1891 roku, identycznie jak inny znany psychoanalityk, Hans Abels. Po ukończeniu nauki rozpoczął pracę w Wiedniu, gdzie prowadził własną praktykę w obszarze neurologii, w której stosował nowatorskie metody hydroterapii.
W latach 1896-1904 regularnie uczestniczył w wykładach organizowanych przez Zygmunta Freuda na Uniwersytecie Wiedeńskim. W tych zajęciach brało udział jedynie 28 uczestników, w tym Sadger, co zostało uwiecznione w historii przyszłego Międzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego. Dzięki tym wykładom miał okazję zbliżyć się do Freuda oraz zyskać głębsze zainteresowanie teorią psychoanalityczną.
W 1906 roku, cztery lata po powstaniu Środowego Towarzystwa Psychologicznego, Sadger stał się jego członkiem, współpracując między innymi z takimi postaciami jak Fritz Wittels i Otto Rank. Po oficjalnym założeniu Międzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego w 1910 roku, również do niego dołączył.
Na początku lat 20. XX wieku, Sadger odegrał rolę współorganizatora seminariów dotyczących seksuologii. W tym czasie przeprowadził analizę Hermine Hug-Hellmuth, która była jedną z pionierów psychoanalizy dziecięcej, również stając się jej nauczycielem.
W latach 30. Sadger opublikował krytyczną biografię zatytułowaną „Erinnerungen an Sigmund Freud”, wyrażając w niej swoje niezadowolenie z pewnych aspektów stosunków z Freudem. Już wcześniej objawiały się oznaki konfliktu pomiędzy nimi, zwłaszcza po tym, jak Freud nawiązał bliski kontakt z Carlem Gustavem Jungiem w 1906 roku. Sadger uważał, że Freud dążył do ochrony reputacji psychoanalizy jako „nauki żydowskiej”, co miało być motywowana osobistymi ambicjami, a nie rzeczywistymi zdolnościami Junga.
W obliczu narastających konfliktów osobistych oraz naukowych, a także w dobie poczucia marginalizacji, Sadger w 1933 roku odciął się od psychoanalitycznego ruchu, choć jego zainteresowanie teorią pozostało niezatarte. Tragiczny los spotkał go 10 września 1942 roku, kiedy to został deportowany do obozu koncentracyjnego w Terezinie, gdzie zmarł między 20 a 21 grudnia tego samego roku. Jego historia usytuowała go w gronie nielicznych członków Międzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego, jak na przykład Alfred Basso czy Margarethe Hilferding, którzy zostali deportowani z Wiednia do obozów koncentracyjnych.
Dorobek naukowy
Isidor Sadger, znany psycholog i analityk, początkowo skupił swoją uwagę na hydroterapii. Jego zainteresowania uległy jednak znaczącej zmianie po nawiązaniu kontaktów z kręgiem Freuda. Od tego momentu, jego badania koncentrowały się głównie na nienormatywnej seksualności oraz psychoanalitycznejinterpretacji twórczości wielkich artystów kultury, z szczególnym uwzględnieniem autorów literackich. To podejście łączyło go naukowo nie tylko z Freudem, który napisał „Wspomnienia z dzieciństwa Leonarda da Vinci”, ale też z innymi znaczącymi postaciami, takimi jak Otto Rank, Wilhelm Stekel, Karl Abraham, Eduard Hitschmann, Ernest Jones oraz Fritz Wittels.
Już w trakcie sesji Środowego Towarzystwa Psychologicznego, Sadger podzielił się swoim odczytem poświęconym poecie Nikolausowi Lenauowi i Sophie Löwenthal. Z kolei w swoich późniejszych publikacjach, badał twórczość między innymi Hebbla i Meyera. Jego wkład w rozwój psychografii jest istotnym elementem jego dorobku naukowego. Gatunek ten, inspirowany popularnymi w XIX wieku patografiami, miał fascynujące powiązania z jego wcześniejszymi pracami.
W 1912 roku przeprowadził dogłębną analizę ewolucji gatunku od patografii do psychografii, posiłkując się przykładami wcześniejszych psychoanalitycznych interpretacji takich dzieł jak „Król Edyp” Sofoklesa i „Hamlet” Szekspira oraz własnym odczytaniem postaci Judyty Hebbla. Sadger, obok Wittelsa i Siegfrieda Bernfelda, był również jednym z nielicznych psychoanalityków do 1939 roku, którzy próbowali stworzyć biografię Freuda. Jego praca „Erinnerungen an Sigmund Freud” miała charakter analizy osobowości ojca psychoanalizy oraz jego relacji z otoczeniem, w tym współpracownikami oraz uczniami. Biografia ta, wpisująca się w ramy gatunkowe patografii, przez długi czas uchodziła za zagubioną, aż do momentu, gdy wczesnych latach 2000. odnaleziono jej egzemplarz w jednej z japońskich bibliotek. W 2005 roku opublikowano angielski przekład, w oparciu o który prace przygotowali Alan Dundes i Johanna Jacobsen.
Przypisy
- ChristofCh. Goddemeier, Isidor Sadger: Erinnerungen an Sigmund Freud, „Deutsches Ärzteblatt” (9), 2017 r.
- AgnieszkaA. Więckiewicz, Analityk jako pisarz i biograf. Psychograficzna twórczość Izydora Sadgera a psychoanaliza literatury, „Teksty Drugie” (1), 2019 r.
- AgneszkaA. Sobolewska (red.), Imago psychoanalizy. Antologia, słowo/obraz terytoria, 2021 r.
- SigmundS. Freud, Leonarda da Vinci wspomnienia z dzieciństwa, [w:] Sztuki plastyczne i literatura, RobertR. Reszke (tłum.), Wydawnictwo KR, 2009 r.
- a b c d e ElkeE. Mühlleitner, JohannesJ. Reichymayr, Following Freud in Vienna. The Psychological Wednesday Society and the Viennese Psychoanalytical Society 1902–1938, „International Forum of Psychoanalysis” (6:2), New York 1997 r.
- IsidorI. Sadger, Von der Pathographie zur Psychographie, „Imago” (1:2), 1912 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Karol Bojkowski | Beata Rank | Wołodymyr Kubijowycz | Stanisław Obrzud (literat) | Stanisław Kryczyński | Stanisław Rojek | Tadeusz Dobrowolski | Artur Eisenbach | Stanisław Olszewski (geolog) | Wojciech Gizicki | Łucja Okulicz-Kozaryn | Feliks Kreutz | Andrzej Kazimierz Banach | Bronisław Ryś | Kazimierz Jan Miczyński | Wojciech Ligęza | Maria Olech | Zofia Ameisenowa | Władysław Migacz | Jakub z Nowego SączaOceń: Isidor Sadger