Stanisław Stopa


Stanisław Zbigniew Stopa, urodzony 10 sierpnia 1914 roku w Nowym Sączu, to postać wybitna w dziedzinie geologii w Polsce. Zmarł 21 listopada 1997 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek naukowy. Był profesorem zwyczajnym oraz doktorem inżynierem, specjalizującym się w naukach technicznych związanych z geologią.

Jego prace i osiągnięcia miały znaczący wpływ na rozwój polskiej geologii, a także na edukację w tym obszarze. Dzięki zaangażowaniu i pasji, jaką wykazywał w swojej pracy, Stopa zdobył uznanie w środowisku akademickim i naukowym.

Życiorys

Stanisław Stopa, syn Franciszka oraz Katarzyny z domu Szczur, to postać o niezwykle bogatej karierze naukowej i zawodowej. W 1935 roku uzyskał absolutorium na Wydziale Górniczym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a w roku poprzedzającym zdobył tytuł zastępcy asystenta, co oznaczało początek jego kariery akademickiej. Podczas trwania II wojny światowej Stopa pracował w różnych przedsiębiorstwach na terenie Krakowa, co miało wpływ na jego późniejszą działalność naukową.

Po zakończeniu wojny powrócił na swoje pierwotne stanowisko asystenta w Katedrze Paleontologii, a w 1945 roku uzyskał tytuł magistra inżyniera górniczego. Przez rok, w 1946, pełnił rolę adiunkta, rozpoczynając jednocześnie prowadzenie wykładów na Wydziale Geologiczno-Mierniczym. W roku 1948 Stopa udał się na dwuletnie studia do Francji oraz Belgii, gdzie zgłębiał tajniki geologii węgla oraz paleontologii, pracując w Instytucie Węglowym w Lille, Szkole Górniczej w Paryżu oraz Muzeum Przyrodniczym w Brukseli.

W latach 1950–1952 pełnił funkcję zastępcy kierownika działu geologicznego Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach oraz wykładał geologię historyczną i paleontologię na Politechnice Śląskiej. W 1953 roku Stopa został zastępcą profesora i objął stanowisko kierownika Zakładu Geologii Złóż Węgla w Katedrze Złóż Węgla AGH, a w 1954 roku uzyskał tytuł docenta. W latach 1958–1960 oraz 1962–1964 pełnił funkcję prodziekana Wydziału.

Rok 1959 przyniósł mu kolejny awans, gdyż objął stanowisko kierownika Katedry Złóż Węgla, które piastował do 1969 roku. Po reorganizacji Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego Stanisław Stopa stanął na czele Zakładu Złóż Węgla Kamiennego. W 1963 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a 11 lat później tytuł profesora zwyczajnego. Po długiej i owocnej karierze, w 1984 roku przeszedł na emeryturę.

Stanisław Stopa, znany i szanowany w środowisku akademickim, odszedł na zawsze, zostając pochowanym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze XXVIIIb, rząd 8, miejsce 7.

Praca naukowa

Profesor Stanisław Stopa w początkowym okresie swojej kariery naukowej zajmował się badaniami w dziedzinie paleobotaniki oraz fitostratygrafii, koncentrując się na utworach westfalu i górnego marmuru w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Jego prace obejmowały także badania stratygraficzne oraz surowcowo-geologiczne, co doprowadziło do opracowania profilu warstw porębskich. W toku swoich badań szczegółowo zbadał geologię poziomu iłu montmorylonitowego w rejonie Bytomia.

Nadto, profesor Stopa wielokrotnie podejmował ważny temat dotyczący wyrzutów gazów oraz skał w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym. Stale prowadził badania budowy geologicznej różnorodnych regionów Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Owocem tych analiz było opracowanie tektoniczne obszaru Zabrze-Chorzów-Bytom.

Wśród stałych tematów badawczych stanowiły tematykę genezy węgla oraz klasyfikacji formacji węglonośnych. Rezultatem jego prac była innowacyjna antrakogenetyczna klasyfikacja formacji węglonośnych. Metodycznie prowadził studia dotyczące identyfikacji poszczególnych pokładów węgla.

Podczas IV Międzynarodowego Kongresu Geologii i Stratygrafii w Heerlen, zaproponował termin „silez” jako nazwę dla europejskiego podsystemu dolnokarbońskiego (fr. Silésien, ang. Silesian, w przeszłości również „sylezjen”). Propozycja ta została pozytywnie przyjęta przez międzynarodową komisję.

Dorobek naukowy profesora Stopy jest imponujący, obejmując ponad 70 monografii, artykułów naukowych oraz komunikatów. Jest autorem skryptu dotyczącego torfów i torfowisk, a także rozdziału o karbonie w Słowniku Stratygraficznym.

W ciągu wielu lat profesor Stopa przewodniczył Komisji Nauk Geologicznych Oddziału PAN w Krakowie, a także był członkiem SITG-NOT. Był współorganizatorem, sekretarzem oraz wiceprzewodniczącym, a później zasłużonym członkiem honorowym Stowarzyszenia Wychowanków AGH.

Odznaczenia

Stanisław Stopa, jako osoba o znaczącym dor dorobku w swojej dziedzinie, został uhonorowany szeregiem odznaczeń, które potwierdzają jego zasługi i wpływ na rozwój polskiej kultury oraz edukacji.

  • srebrny Krzyż Zasługi (1951),
  • złoty Krzyż Zasługi,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • nagroda zbiorowa Ministra Górnictwa i Energetyki,
  • srebrna i złota odznaka honorowa NOT,
  • odznaka honorowa Krakowskiego Oddziału SITG.

Przypisy

  1. Hieronim Sieński: Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Zasłużeni dla Akademii Górniczo-Hutniczej : tablice - pamięć wiecznie żywa - cz 14. Biuletyn AGH, 2014, nr 78-79, s. 34-35
  2. Ireneusz Lipiarski, Stanisław Stopa (1914-1997), Kronika Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 1998, s. 297-298
  3. Znane osoby związane z Instytutem Geologii Stosowanej, Wydział Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej Politechniki Śląskiej
  4. M.P. z 1951 r. nr 54, poz. 709

Oceń: Stanisław Stopa

Średnia ocena:4.57 Liczba ocen:14