Anna Antkiewicz

---

Życiorys

Wykształcenie i praca zawodowa

Anna Antkiewicz, absolwentka II Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Sączu, podjęła studia z zakresu geologii na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie ukończyła kierunek geologia morza na Uniwersytecie Gdańskim.

Choć nie pracowała w zawodzie, praktyczną wiedzę geologiczną wykorzystała przez niemal 25 lat, prowadząc badania jaskiń w Tatrach i Alpach oraz uczestnicząc w szkoleniach taterników jaskiniowych jako instruktor w Polskim Związku Alpinizmu.

W okresie jej studiów, w latach 1973–1979, zamieszkiwała w Warszawie i Gdańsku. Później, w latach 1980–1983, na zmianę mieszkała w Zabrzu i Gliwicach, aby ostatecznie osiedlić się z rodziną w Nowym Sączu. W tym czasie była zamężna, nosząc nazwisko Antkiewicz-Hancbach od 1982 do 1994 roku.

W ramach działalności klubów jaskiniowych w latach 1980–1981 zajmowała się pracami remontowymi przy użyciu technik alpinistycznych. Równocześnie, była współzałożycielką pierwszej profesjonalnej polskiej firmy, Alpiniste Complet, która specjalizowała się w produkcji odzieży i akcesoriów alpinistycznych w Gliwicach.

W 1991 roku przeszła szkolenie w zakresie ratownictwa wysokościowego, stając się częścią pierwszej 10-osobowej Specjalistycznej Grupy Ratownictwa Wysokościowego KM Państwowej Straży Pożarnej w Nowym Sączu. Dwa lata później została wpisana do rejestru Krajowych Specjalistów ds. Ratownictwa Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, uzyskując specjalizację w ratownictwie speleologicznym.

Od 1993 roku organizowała oraz przeprowadzała regularne ćwiczenia ratownictwa taternickiego i wysokościowego, współpracując z Sądeckim Klubem Taternictwa Jaskiniowego PTTK oraz Grupą Krynicką GOPR.

W latach 1997–2004 prowadziła własną firmę „Karramba”, specjalizując się w krawiectwie i kaletnictwie, a od 2001 roku oferując usługi związane z pracą na wysokości oraz organizując kursy alpinistyczne i zajęcia integracyjne.

Niestety, Anna zginęła tragicznie w lawinie podczas podejścia do Jaskini Małej w Mułowej w Tatrach Zachodnich, wspólnie z innymi grotołazami: Magdaleną Jarosz, Piotrem Trzeszczoniem i Danielem Rusnarczykiem.

Działalność opozycyjna w PRL

W czasach PRL angażowała się w działalność opozycyjną, współdziałając z Miejskim Komitetem Oporu NSZZ „Solidarność” w Zabrzu, w skład którego wchodziły osoby z Huty Zabrze oraz śląscy alpinści. W okresie od 18 stycznia do 11 sierpnia 1982 roku grupa ta drukowała podziemne czasopismo „Bibuła”, które obejmowało numery od 3 do 40.

Alpinizm jaskiniowy i speleologia

Anna Antkiewicz to postać, która w latach 1978–2004 z pasją poświęcała się alpinizmowi jaskiniowemu, w tym odkrywczemu, głównie w Tatrach. Była członkinią wielu klubów jaskiniowych, co znacząco wpłynęło na rozwój jej kariery w tym wyjątkowym sporcie.

W ramach swojej działalności była członkiem:

• Sekcji Taternictwa Jaskiniowego Klubu Wysokogórskiego w Warszawie (1978–1980),
• Akademickiego Klubu Speleologii i Alpinizmu przy Śląskim Akademickim Związku w Zabrzu (1980–1983) jako członek zarządu,
• Katowickiego Klubu Speleologicznego (1984–1988),
• Sądeckiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego przy PTTK w Nowym Sączu, gdzie pełniła funkcję prezesa (1984–1988).

W 1981 roku zdobyła uprawnienia instruktorskie taternictwa jaskiniowego I stopnia, a w 1986 roku II stopnia. Po roku 2000 uzyskała także kwalifikacje instruktora wspinaczki skalnej. W Rożnowie, w regionie Pogórza Rożnowskiego, zaczynała swoją przygodę z wspinaczką skałkową.

W 1977 roku uczestniczyła w kursie taternictwa w Centralnym Ośrodku Szkolenia PZA „Betlejemka”, który ze względu na niekorzystne warunki atmosferyczne został przeniesiony na 1978 rok. Ukończyła również kurs jaskiniowy w warszawskim klubie górskim. Po zaledwie nieudanym pierwszym obozie jaskiniowym latem 1978 roku brała udział w Ogólnopolskim Obozie Jaskiniowym, który miał na celu oczyszczenie Systemu Jaskini Wielkiej Śnieżnej. W trakcie tego dwumiesięcznego obozu wielokrotnie eksplorowała różne warianty systemu, osiągając głębokość Śnieżnej na poziomie -320 m, a także -520 m oraz wiele innych interesujących przejść.

W lutym 1979 roku zorganizowała i kierowała pierwszym kobiecym zimowym przejściem Jaskini Wielkiej Litworowej. Od 1980 roku zaczęła prowadzić działalność eksploracyjną i dokumentacyjną w jaskini Bańdzioch Kominiarski.

Była aktywną uczestniczką wypraw sportowych i eksploracyjnych w takich miejscach jak Alpy Julijskie, Salzburskie, Picos de Europa oraz Kaukaz. Jej imponujący dorobek obejmował wiele odkryć, szczególnie w Tatrach, w tym Jabłoń na Górze Koboldschacht, sięgającej 677 m głębokości.

W 2003 roku, jako członek zespołu, otrzymała nagrodę „Kolosy” za eksplorację Jaskini Małej w Mułowej oraz odkrycie największej sali jaskiniowej w Tatrach.

Ważniejsze przejścia sportowe

• wielka Śnieżna – duży trawers -758 +640 m do Syfonu Dominiki (STJ KW 1978),
• lodowa Litworowa – Ptasia Studnia, trawers z zejściem do dna -255 m, zimą od dołu przez Próg Litworowy (STJ KW 02.1979),
• wielka Śnieżna – do Syfonu Dominiki -758 m (STJ KW 1979),
• Antro del Corchia (Włochy) – 1. integralne przejście +79 -950 +871 m, bez biwaku (STJ KW 1979),
• Abisso Claude Fighiera – 2. przejście do dna -830 m, z biwakiem 99 godzin (STJ KW 1979),
• bańdzioch Kominiarski – dolny otwór – Syfon KKTJ -320 m, 1 kobieta na dnie, VII dojście do syfonu, kierownik, zima (AKSiA 1980),
• bańdzioch Kominiarski – dolny otwór – górny otwór – Syfon KKTJ -550 m, 5. przejście całej głębokości, kierownik, zima (AKSiA 1980),
• Abisso Michele Gortani (Włochy) -892 m, 2. polskie przejście (AKSiA 1981),
• wielka Śnieżna – do Syfonu Dominiki -758 m (SKTJ 1988),
• bańdzioch Kominiarski – 7 den, deniwelacja 1440 m, 1. przejście, kierownik, z biwakiem, 99 godzin, zima (5 osób w tym 3 kobiety, SKTJ 1988),
• ptasia Studnia – Lodowa Litworowa – trawers z dojściem do Szczeliny Strzygi -352 m, kierownik, zima, od dołu przez Próg Litworowy (SKTJ 1989),
• Śnieżna Studnia, Syfon Drzemiący -692 m, 1. przejście bez biwaku, kierownik (SKTJ 1989),
• Śnieżna Studnia, Syfon Grupowy -660 m, kierownik (SKTJ 1990).

Przejścia kobiece

• wielka Litworowa – do dna przez Studnię Bociana -236 m, 1. kobiece przejście do nowego dna i zimowe, kierownik, 10 godzin (STJ KW 02.1979),
• bańdzioch Kominiarski – górny otwór – Syfon KKTJ -550 m, 1. kobiece przejście w zespole dwuosobowym, 8. przejście całości, kierownik 18 godzin (AKSiA 09.1980),
• jaskinia Miętusia, Wielkie Kominy -213 m, 1. kobiece przejście, kierownik, 10 godzin (AKSiA 12.1980),
• nad Kotlinami – do wodociągu -450 m, 1. kobiece przejście, kierownik, 36 godzin (AKSiA 05.1981),
• prowatina (Grecja) -407 m, 1. kobiece przejście, kierownik, 17 godzin (SKSiA 08.1981),
• wielka Litworowa, do Magla -350 m, 1. kobiece przejście do nowego dna, kierownik, 10 godzin (AKSiA 09.1981).

W latach 1979–1981 starała się o stworzenie stałego zespołu kobiecego, jednak nie znalazła w środowisku odpowiednich kandydatek, co zniechęciło ją do dalszych prób.

Odkrycia jaskiniowe dokonane z udziałem Anny Antkiewicz

1) Jaskinia za Siedmiu Progami – Partie za Siedmiu Zaciskami

Dzięki eksploracji Jaskini Wysokiej – Za Siedmiu Progami w latach 80. XX wieku, cały system wzrósł do długości 11 km z deniwelacją 435 m. W latach 1981–1990 zrealizowano szereg przejść, w tym połączenie z różnymi partami systemu oraz odkrycie kolejnych korytarzy.

2) Partie Sądeckie w Systemie Ptasia Studnia

W wyniku eksploracji Jaskini Nad Dachem oraz Ptasiej Studni, zespół sądeckich grotołazów w latach 1990–2000 znacząco powiększył ten system, osiągając około 6 km długości i różnorodne połączenia.

3) Jaskinia Mała w Mułowej

Przed rozpoczęciem eksploracji, jaskinia miała jedynie 9 m głębokości. Po zaledwie sześciu miesiącach intensywnej pracy, jej głębokość wzrosła do -372 m, a kontynuowane eksploracje w 2004 roku doprowadziły do głębokości -538 m.

4) Jaskinia Lejbusiowa

Jaskinia, znana do salki na głębokości 7 m, została pogłębiona do -49 m przez sądeckich grotołazów w latach 2000–2002.

5) Abisso della Malachite

Ta jaskinia została odkryta podczas wielu wypraw w Alpy Apuańskie w latach 1983–1985, osiągając głębokość -268 m oraz kontynuując eksplorację do -288 m, gdzie przeprowadzono interesujące badania.

6) Aligotte

To była najgłębsza jaskinia odkryta podczas wyprawy eksploracyjnej w Kaukazie Zachodnim.

7) Koboldschacht

Odkryta w trakcie wypraw organizowanych przez centralne PZA, jaskinia osiągnęła głębokość -677 m. Niestety, w 1993 roku nieudana próba pogłębienia zmusiła zespół do wycofania się z powodu niekorzystnych warunków.

Odznaczenia i wyróżnienia

• brązowy Krzyż Zasługi nadany w 1993 przez Prezydenta RP,
• odznaka za Zasługi dla Miasta Nowego Sącza nadana w 1989 przez Prezydium MRN w Nowym Sączu,
• srebrna Honorowa Odznaka PTTK nadana w 1996 przez Zarząd Główny PTTK,
• medal 100-lecia zorganizowanego polskiego alpinizmu, nadany w 2003 za dokonania sportowe przez PZA,
• złota Honorowa Odznaka PTTK nadana pośmiertnie w 2004 przez Zarząd Główny PTTK.

Wybrane publikacje – dokumentacje jaskiniowe

• Antkiewicz-Hancbach Anna. Nowa jaskinia w Karpatach Fliszowych. Meander 1987, 12, s. 71–75, tamże kartografia;
• Antkiewicz-Hancbach Anna. Jaskinia Szkieletowa [kartografia – plan i przekrój]. W: Jaskinie Beskidu Sądeckiego, Pogórza Rożnowskiego, […]. Red. Pulina Marian. Seria „Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych”. T 2. Warszawa: PTPNoZ. 1997, wkładka tamże kartografia 1987;
• Antkiewicz Anna. Ptasia Studnia – Jaskinia Lodowa Litworowa – Jaskinia nad Dachem. W: Jaskinie wschodniego zbocza Doliny Miętusiej. Red. Grodzicki Jerzy. Seria „Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego”. T 7. Warszawa: PTPNoZ. 1999. s. 46–88, wkładka tamże kartografia 1997;
• Antkiewicz Anna. Jaskinia Nad Lodową Litworową. W: Jaskinie wschodniego zbocza Doliny Miętusiej. Red. Grodzicki Jerzy. Seria „Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego”. T 7. Warszawa: PTPNoZ. 1999. s. 88–89, tamże kartografia Izabela Luty 1998;
• Antkiewicz Anna. Jaskinia Turoniowa. W: Jaskinie wschodniego zbocza Doliny Miętusiej. Red. Grodzicki Jerzy. Seria „Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego”. T 7. Warszawa: PTPNoZ. 1999. s. 92–93, tamże kartografia 1998;
• Antkiewicz Anna. Ptasia Studnia. W: Uzupełnienia. Red. Grodzicki Jerzy. Seria „Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego”. T 11. Warszawa: PTPNoZ. 2004. s. 160–163, wkładka tamże kartografia 2003;
• Antkiewicz Anna. Jaskinia Lejbusiowa. W: Uzupełnienia. Red. Grodzicki Jerzy. Seria „Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego”. T 11. Warszawa: PTPNoZ, 2004. s. 140–142, wkładka tamże kartografia 2003;
• Antkiewicz Anna. Jaskinia Mała w Mułowej. W: Uzupełnienia. Red. Grodzicki Jerzy. Seria „Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego”. T 11. Warszawa: PTPNoZ, 2004. s. 142–159, wkładka tamże kartografia 2003-4 (dokumentacja części do Syfonu Krasnala -372 m i Sali 481 autorstwa Anny Antkiewicz opublikowana pośmiertnie);

Uwaga

Córka Anny Antkiewicz prosi o uszanowanie jej woli oraz pamięci zmarłej matki poprzez niezamieszczanie w biogramie jakichkolwiek informacji osobistych w żadnej formie.

---

Oceń: Anna Antkiewicz

---