Władysław Hasior

---

Życiorys

Artysta Władysław Hasior, znany ze swojego wyjątkowego stylu i twórczości, w latach 1947–1952 rozwijał swoje umiejętności w Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem. Tam miał przyjemność uczyć się pod okiem profesora Antoniego Kenara. Następnie w latach 1952–1958 kontynuował naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie jego mentorem był profesor Marian Wnuk.

W 1959 roku, artysta zdobył stypendium przyznane przez francuskiego Ministra Kultury, co pozwoliło mu na naukę w pracowni znanego rzeźbiarza Ossipa Zadkine’a w Paryżu. Już od 1957 roku jego prace zaczęły zyskiwać uznanie, a on sam aktywnie uczestniczył w indywidualnych i zbiorowych wystawach w kraju i zagranicą. Jego talent i dzieła były prezentowane w wielu miejscach, takich jak Paryż, Rzym, Sztokholm, Oslo, Montevideo oraz São Paulo, a także w Helsinkach, Wiedniu, Wenecji, Kopenhadze, Brukseli i Moskwie.

Władysław Hasior był także uczestnikiem Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70, co dodatkowo podkreśliło jego pozycję w świecie sztuki. Po długiej i bogatej karierze artystycznej, zmarł i został pochowany na zakopiańskim Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku (kw. L-III-21a). Jego dziedzictwo artystyczne pozostaje inspiracją dla wielu pokoleń twórców.

Twórczość

Prace Władysława Hasiora, wybitnego artysty, nawiązują do nowoczesnych nurtów takich jak surrealizm, rzeźba abstrakcyjna oraz nowy realizm. W jego dziełach można dostrzec również wpływy ludowego rzemiosła i tradycyjnej wytwórczości. Artysta był znany z tego, że w swoich pracach wykorzystywał tzw. przedmioty gotowe – „zużyte rekwizyty codzienności”, które starannie gromadził w swoim domu w Zakopanem. Hasior jest uważany za prawdziwego pioniera asamblażu w Polsce.

W 2014 roku MOCAK zorganizował specjalną wystawę poświęconą jego twórczości, zatytułowaną „Władysław Hasior. Europejski Rauschenberg?”. Ekspozycja zgromadziła około 100 dzieł artysty, prezentujących jego rozwój oraz różnorodność stylistyczną w okresie od 1956 do 1986 roku.

Galeria autorska artysty

Galeria autorska artysty jest miejscem wyjątkowym i niepowtarzalnym. Galeria Władysława Hasiora zlokalizowana jest w historycznym budynku starej Leżakowni w Zakopanem. To miejsce stanowi filię Muzeum Tatrzańskiego im. dr. Tytusa Chałubińskiego, znanego z bogatej kolekcji sztuki tatrzańskiej oraz regionalnych skarbów kultury.

W okresie międzywojennym, ten zabytkowy budynek służył kuracjuszom sanatorium przeciwgruźliczego jako miejsce wypoczynku, a Hasior, wykorzystując dwukondygnacyjną strukturę budynku, zaaranżował go na własne potrzeby, tworząc galerię, mieszkanie oraz pracownię. Ważnym elementem była także lokacja „świetlicy powiatowej”, gdzie artysta organizował zgromadzenia z publicznością, ilustrując swoje prelekcje własnymi przeźroczami.

W lutym 1984 roku miało miejsce otwarcie galerii, które symboliczne zakończyło jego „egzystencję wędrowną”. Po niemal dwóch dekadach twórczości, artystyczny dorobek Hasiora, dotychczas przechowywany w szopie przy willi „Borek”, wreszcie zyskał miejsce stałej ekspozycji. Teresa Jabłońska, dyrektorka Muzeum Tatrzańskiego, podkreśla wartość tego wnętrza, które zostało przez artystę przekształcone w „jedyną w swoim rodzaju instalację z własnych eksponatów, kreującą przestrzeń magiczną przesyconą muzyką, światłami, odrealnioną w fantastycznych odbiciach ogromnych luster”.

Interesujący jest fakt, że Galeria Władysława Hasiora znajduje się również w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie i wpływ na polski świat sztuki.

Niektóre prace

Władysław Hasior, znany polski artysta, pozostawił po sobie wiele niezwykłych dzieł, które wyróżniają się zarówno formą, jak i głębokim przesłaniem. Oto niektóre z jego prac, które zasługują na szczególną uwagę:

• Niobe (1961), Niobe z czarnego pożaru I (1974) – pierwsza rzeźba nosząca tytuł Niobe była częścią ekspozycji, niestety zniszczona w wyniku pożaru w 1974 roku. Przemiana dzieła, którą spowodował ten incydent, zaowocowała nową formą, wystawianą obecnie jako Niobe z czarnego pożaru I,
• Przesłuchiwanym (1964),
• cykl Sztandary (1965–1975),
• Golgota (1971),
• Czarny krajobraz I – Dzieciom Zamojszczyzny (1974),
• Wyszywanie charakteru (1974),
• Przesłuchanie anioła (1962).

Pomniki i rzeźby plenerowe

W bogatej twórczości Władysława Hasiora znalazły się liczne dzieła, które można podziwiać w przestrzeni publicznej. Wśród nich wyróżniają się następujące, znaczące pomniki oraz rzeźby plenerowe:

• Ratownikom górskim w Zakopanem (1959),
• Rozstrzelanym partyzantom w Kuźnicach (1964),
• Poległym o utrwalenie władzy ludowej na Podhalu (lub Organy) na przełęczy Snozka (Kluszkowce 1966),
• Płonąca Pieta koło Kopenhagi (1972),
• Słoneczny rydwan w Södertälje (Szwecja) (1972),
• Ogniste ptaki w Szczecinie (1975),
• Płomienne ptaki w Koszalinie (1977).

Nagrody i odznaczenia

Władysław Hasior to artysta, który został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami oraz odznaczeniami w trakcie swojej kariery. Poniżej przedstawiamy ważniejsze z nich:

• 1971: Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia,
• 1974: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• 1975: Nagroda Polskiego Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA dla najwybitniejszego twórcy powojennego 30-lecia,
• 1976: Powołany przez Ministerstwo Kultury i Sztuki do Rady Programowej Plastyki,
• 1976: Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za osiągnięcia w propagowaniu sztuki polskiej za granicą,
• 1989: Medal Kalos Kagathos,
• 1998: Nagroda Fundacji Kultury Polskiej,
• 1999: Tytuł doktora honoris causa przyznany przez Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku (pośmiertnie).

W dniu 10. rocznicy jego śmierci, Poczta Polska wydała specjalną serię czterech znaczków pocztowych, które przedstawiają fotografie jego prac, służąc tym samym jako upamiętnienie jego twórczości oraz wpływu, jaki wywarł na polską sztukę.

Władysław Hasior w filmie

Władysław Hasior, znany polski artysta, pojawił się w kilku dokumentalnych produkcjach filmowych, które ukazują jego życie oraz twórczość. Te filmy mają istotne znaczenie dla zrozumienia jego dokonania oraz wpływu na współczesną polską sztukę.

• Polska rzeźba współczesna 1963 (reż. Konstanty Gordon),
• Władysław Hasior 1968 (reż. Grzegorz Dubowski),
• Żywioły 1976 (reż. Grzegorz Dubowski),
• Hasior 1982 (reż. Jerzy Passendorfer),
• Pracownia 1984 (reż. Jerzy Biały),
• Alarm ekologiczny 1992 (reż. Grzegorz Dubowski),
• Pejzaże 1995 (reż. Grzegorz Dubowski),
• Nie buduję już pomników 1998 (reż. Urszula Dubowska i Paweł Sosnowski),
• Będzie wciąż ogromniał 2000 (reż. Lucyna Smolińska i Mieczysław Sroka),
• Hasior inaczej 2019 (reż. Urszula Dubowska).

Każdy z tych filmów przyczynia się do szerokiego obrazu artysty, ukazując jego wyjątkowe spojrzenie na sztukę oraz estetykę, które kształtowały jego karierę na przestrzeni lat.

---

Oceń: Władysław Hasior

---