Bolesław Barbacki

---

Życiorys

Bolesław Barbacki był synem Leona i Heleny Barbackich z domu Pawłowskich, a jego narodziny miały miejsce 10 października 1891 roku w Nowym Sączu. Już od najmłodszych lat przejawiał talent artystyczny, a jego pasją stało się rysowanie. Jako pięcioletni chłopiec fascynował się tworzeniem szkiców, używając ołówka na papierze. W trakcie nauki w gimnazjum w Nowym Sączu rozpoczął dodatkowe lekcje rysunku pod okiem malarza Antoniego Broszkiewicza. W wieku 15 lat, razem z kolegą Romualdem Mossoczym, powołał do życia patriotyczne Koło Filareckie, mające na celu upowszechnianie wartości patriotycznych wśród młodzieży. W tym okresie stworzył swoje pierwsze obrazy olejne, których tematyka odnosiła się do narodowych powstań – takie jak „Ostatni Rzymianie”, „Powrót Legionów” oraz „Erynie”.

W latach 1910-1914 Bolesław kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, pod przewodnictwem profesora Teodora Axentowicza. Równocześnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie początkowo uczęszczał na Wydział Filozoficzny, a następnie przeniósł się na Wydział Prawa, który ukończył w 1916 roku. Jako student Akademii wyróżniał się, regularnie zdobywając I nagrody w swojej klasie, przyznawane przez prof. Axentowicza. W okresie przed I wojną światową dołączył do Polskich Drużyn Strzeleckich.

Po wybuchu wojny, w listopadzie 1914 roku, Barbacki wraz z rodziną udał się do Ischlu w Tyrolu. Czas spędzony w tym malowniczym regionie wykorzystał na malowanie pejzaży alpejskich, portretowanie lokalnej inteligencji oraz zapoznawanie się z malarstwem zgromadzonym w Monachium i Salzburgu. Mimo tęsknoty za ojczyzną, powrócił do Nowego Sącza w czerwcu następnego roku.

Rok 1916 stanowił kluczowy moment w jego karierze artystycznej. Ukończył studia prawnicze, lecz postanowił całkowicie poświęcić się sztuce. To właśnie pierwsza publiczna wystawa jego dzieł, zorganizowana przez Eugeniusza Grosa w nowosądeckim oddziale Czerwonego Krzyża, potwierdziła jego talent. Wystawa zyskała entuzjastyczne przyjęcie, a liczne zamówienia na portrety skłoniły go do rezygnacji z kariery prawniczej.

W 1918 roku Bolesław został inicjatorem stałego Towarzystwa Dramatycznego w Nowym Sączu, w którym pełnił funkcje aktora, reżysera, scenografa i instruktora aż do wybuchu II wojny światowej. W 1920 roku podjął pracę jako nauczyciel rysunku w gimnazjum żeńskim, a od października 1924 do czerwca 1925 roku przebywał w Paryżu, gdzie głównie studiował klasyczne dzieła sztuki w Luwrze.

W 1926 roku Bolesław ustanowił trzyletnią Szkołę Przemysłową Żeńską Towarzystwa Szkoły Ludowej w Nowym Sączu, której celem było kształcenie zawodowe ubogich dziewcząt. Od 1937 roku pełnił funkcję dyrektora tej placówki. W 1929 roku założył Wytwórnię Przemysłową, zapewniającą wiele miejsc pracy dla absolwentek. Dodatkowo, w 1932 roku objął stanowisko prezesa nowosądeckiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, w którym działał od 1919 roku, kontynuując rozwój organizacji do 1939 roku.

W obliczu II wojny światowej, gdy Niemcy zajęli Nowy Sącz, Bolesław pozostał w mieście i zajął się zabezpieczeniem lokalnej biblioteki oraz wyposażenia teatralnego Towarzystwa Dramatycznego. Pierwsze aresztowanie przez gestapo miało miejsce 20 stycznia 1941 roku, a po miesiącu brutalnych przesłuchań został zwolniony. Mimo nacisków wielu bliskich, Barbacki nie zdecydował się uciekać. Po raz drugi został aresztowany 2 lipca 1941 roku. W czasie pobytu w więzieniu stworzył około 30 portretów swoich współtowarzyszy, używając przemyconego papieru.

Ostatecznie, 21 sierpnia 1941 roku, Bolesław Barbacki został rozstrzelany przez hitlerowców razem z grupą 45 polskich więźniów w Biegonicach pod Nowym Sączem.

Charakterystyka twórczości malarskiej

Malarstwo Bolesława Barbackiego stanowi doskonały przykład realistycznych portretów olejnych, które są szczególnie zauważalne i dominujące w jego artystycznej twórczości. Artysta odznaczał się niezwykłą precyzją w oddawaniu cech psychologicznych oraz fizycznych osób, które portretował. W swej twórczości unikał idealizacji postaci, a także rezygnował z symboliki czy nowoczesnych form malarskich, które bazowały na schematach. Świadome odrzucenie ideologi współczesnych awangardowych kierunków malarskich pokazuje, że artysta nie identyfikował się z żadną konkretną grupą twórczą ani z ruchem ideowym, co czyni go indywidualistą w swoim podejściu do sztuki.

Przez cały okres działalności artystycznej Barbacki dążył do doskonalenia swojego warsztatu, koncentrując się na umiejętności wiernego odwzorowania natury i otaczającego go świata. Z ogromną starannością starał się osiągnąć harmonię zarówno w zakresie doboru kolorów, jak i efektu światła w swoich obrazach. W późniejszych latach jego prace przekształcały się, zyskując coraz bardziej dynamiczne kompozycje tła, bogatsze w kolory i wyrazy emocji.

Dodatkowo, portretowane przez niego postaci zachwycają plastycznością i wyraźnym rysunkiem bryły, co podkreśla niezwykły talent artysty do wcielania w życie realizmu. W tematyce swych obrazów Barbacki sięgał po różnorodne motywy, takie jak pejzaże, wnętrza lasu, drogi, czy strumienie. Pięknie oddawał również sceny z życia codziennego, często osadzone w kontekście dworków, malował martwe natury, a także portrety zbiorowe i akty ludzkie.

Barbacki był artystą niezwykle pracowitym, którego dorobek artystyczny obejmował około 800 prac sztalugowych, co świadczy o jego nieustannej pasji i oddaniu dla sztuki. Jego malarstwo do dziś zachwyca i inspiruje, pokazując wnikliwość oraz wrażliwość na otaczający świat.

---

Oceń: Bolesław Barbacki

---