Stanisław Zaczyk

---

Życiorys

W trakcie II wojny światowej, w czasie hitlerowskiej okupacji, Stanisław Zaczyk był studentem tajnych kompletów aktorskich. Po zakończeniu wojny, w 1945 roku ukończył Studio Teatralne przy Starym Teatrze w Krakowie, gdzie zdał eksternistyczny egzamin aktorski, co otworzyło mu drzwi do kariery artystycznej.

W latach 1946–1950 występował na scenach Jeleniej Góry oraz Wrocławia. Jego talent przyciągnął uwagę, co umożliwiło mu powrót do Krakowa, gdzie stał się aktorem w prestiżowym Teatrze im. Juliusza Słowackiego.

Od 1960 roku zaczął pojawiać się w warszawskich teatrach. Pracował w Teatrze Narodowym w dwóch różnych okresach: od 1960 do 1963 roku oraz ponownie od 1965 do 1968 roku. W latach 1963–1965 był związany z Teatrem Polskim, a następnie od 1969 do 1974 roku występował w Ateneum. Ostatnie lata swojej scenicznej kariery spędził w Teatrze Powszechnym, gdzie pracował od 1974 do 1975 roku.

Życie prywatne

Stanisław Zaczyk był mężczyzną, którego życie osobiste odznaczało się niezwykłymi wydarzeniami. Jego żoną oraz najważniejszą miłością była Alicja Bobrowska. Ta wyjątkowa kobieta zrezygnowała z obiecującej kariery w Stanach Zjednoczonych, gdzie po zajęciu 5. miejsca w prestiżowym konkursie piękności Miss Universe 1958 miała szereg atrakcyjnych ofert zawodowych. Wśród nich znalazły się m.in. możliwość podpisania rocznego kontraktu reklamowego z marką Max Factor oraz szansę na trzyletnią współpracę na planie filmowym z legendarnym aktorem Marlonem Brando.

Mimo tak kuszących propozycji, Alicja postanowiła wrócić do Krakowa i stanąć u boku Stanisława. Para doczekała się syna, Macieja, co na pewno wzbogaciło ich życie rodzinne.

Warto dodać, że Stanisław był również starszym bratem znanego śpiewaka Zdzisława Zaczyka. Jego życie znalazło ostatni spoczynek na cmentarzu Stare Powązki, w kwaterze 170-3-8, gdzie spoczywają liczne znane osobistości.

Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa PRL

Na podstawie dostępnych dokumentów z archiwów Instytutu Pamięci Narodowej można stwierdzić, że Stanisław Zaczyk nawiązał współpracę z Służbą Bezpieczeństwa już w 1974 roku. Posiadał status tajnego oraz świadomego agenta, a jego pseudonim w działaniach SB brzmiał „Stanisław”.

Filmografia

Filmografia Stanisława Zaczyka obejmuje wiele znaczących ról, które wzbogaciły polską kinematografię. Poniżej przedstawiamy zestawienie jego najważniejszych występów, w tym zarówno w filmach fabularnych, jak i w popularnych serialach telewizyjnych:

• Dom (serial telewizyjny) (1980) – doktor Leopold Lawina, ojciec Basi,
• Tajemnica Enigmy (serial telewizyjny) (1979) – pułkownik Stewart Menzies, szef ośrodka w Bletchley,
• Paciorki jednego różańca (1979) – Malczewski, dyrektor kopalni,
• Doktor Murek (serial telewizyjny) (1979) – dyrektor Seweryn Czaban, ojciec Tunki,
• Romans Teresy Hennert (1978) – Hennert, mąż Teresy, dyrektor w Ministerstwie Reform Rolnych,
• Sprawa Gorgonowej (1977) – Łaniewski, prokurator oskarżający podczas procesu we Lwowie,
• Polskie drogi (serial telewizyjny) (1976–1977) – major Heynckess, szef Abwehry (odc. 2. Obywatele GG, odc. 4. Na tropie, odc. 5. Lekcja geografii, odc. 7 Lekcja poloneza i odc. 8. Bez przydziału),
• Zaklęte rewiry (1975) – rotmistrz,
• Doktor Judym (1975) – doktor Czernisz, gospodarz spotkania w Warszawie,
• Telefon 110: Im Alter von … (niemiecki serial kryminalny) (1974) – major Wegener,
• Jezioro osobliwości (1972) – Wiktor Soroka, ojciec Michała,
• Patrząc pod słońce (1971) – lekarz, przyjaciel dziewczyny,
• Czekam w Monte-Carlo (1969) – Piotr Zawadzki,
• Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1967) – major Broch (odc. 14. Edyta i odc. 15. Oblężenie),
• Walkower (1965) – fałszywy ksiądz,
• Popioły (1965) – książę Józef Poniatowski,
• Przygoda pana Kraksa (spektakl telewizyjny, 1965) – Alfredo Traps,
• Nieznany (1964) – porucznik Nagraba,
• Mansarda (1963) – Antoni Sygietyński,
• Przeciwko bogom (1961) – kapitan Karol Doroń,
• Rok pierwszy (1960) – sierżant Łukasz Otryna,
• Pościg (1953) – Stefan,
• Ostatni etap (1947) – Tadek.

Każda z powyższych ról przyczyniła się do ugruntowania pozycji Stanisława Zaczyka jako jednego z uznawanych aktorów w polskim filmie i telewizji.

Role teatralne (wybór)

Oto przegląd wybranych ról teatralnych Stanisława Zaczyka, które zapisały się na kartach polskiego teatru:

• Paź w Cydzie Pierre’a Corneille’a (1945),
• Poeta w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1956),
• Konrad w Wyzwoleniu Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1957),
• Car w Kordianie Juliusza Słowackiego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1957),
• Szczęsny w Horsztyńskim Juliusza Słowackiego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1959),
• Iwan w Braciach Karamazow według Fiodora Dostojewskiego (1963),
• Senator w Dziadach Adama Mickiewicza (1964),
• Stroop w Rozmowach z katem według Kazimierza Moczarskiego,
• Burmistrz we Wrogu ludu Henrika Ibsena (1979).

Odznaczenia

Stanisław Zaczyk, w ciągu swojej kariery, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, co świadczy o jego wkładzie w rozwój kultury oraz działalność społeczną.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1979),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1969),
• Złoty Krzyż Zasługi (1956),
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 stycznia 1955),
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1968).

Nagrody

Stanisław Zaczyk jest wybitnym aktorem, który odniósł szereg znaczących sukcesów artystycznych podczas swojej kariery. Oto niektóre z jego najbardziej znaczących osiągnięć:

• W 1958 roku zdobył nagrodę na Festiwalu Dramatów Wyspiańskiego za niezapomnianą rolę Konrada w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie,
• W 1967 roku uhonorowano go nagrodą Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za rolę króla Daszjanty w słuchowisku Siakuntala, które oparto na dziełach Kalidasy,
• W 1975 roku zdobył nagrodę na I Opolskich Konfrontacjach Teatralnych za swoją kreację Delacroix w spektaklu Sprawa Dantona Stanisławy Przybyszewskiej, w reżyserii Andrzeja Wajdy, przedstawionym w Teatrze Powszechnym w Warszawie,
• W 1978 roku otrzymał nagrodę Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji I stopnia za swoje osiągnięcia w zakresie aktorstwa radiowego,
• W tym samym roku zdobył nagrodę na XVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za rolę Stroopa w spektaklu Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego, również w Teatrze Powszechnym w Warszawie,
• W 1978 roku, ponownie zdobył nagrodę na XIX Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za swoją rolę Stroopa w przedstawieniu Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego, granym w Teatrze Powszechnym w Warszawie.

Każda z tych nagród potwierdza jego talent i wkład w polskie dramatopisarstwo oraz sztukę teatralną.

---

Oceń: Stanisław Zaczyk

---