Adam Kossowski, urodzony 5 grudnia 1905 roku w Nowym Sączu, był wybitnym polskim artystą, który pozostawił znaczący ślad w dziedzinie malarstwa i rzeźby. Jego twórczość nie tylko odzwierciedlała osobiste przeżycia artysty, ale także wpisała się w kontekst szerszych prądów artystycznych XX wieku.
Po długim życiu pełnym inspiracji i zaangażowania twórczego, Kossowski zmarł 31 marca 1986 roku w Londynie. Był także członkiem ugrupowania artystycznego Pryzmat, co podkreśla jego znaczenie w świecie sztuki oraz wpływ na rozwój polskiego modernizmu.
Życiorys
Adam Kossowski to postać o bogatym życiorysie artystycznym, rozpoczął swoją edukację w 1923 roku na Politechnice Warszawskiej. Po upływie dwóch lat zdecydował się na zmianę kierunku i wstąpił do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie angażował się w renowację malowideł ściennych na Wawelu. W 1929 roku Kossowski przeniósł się do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, którą z sukcesem ukończył w 1931 roku.
Wkrótce po ukończeniu studiów, otrzymał stypendium rządowe, co zapoczątkowało jego pobyt we Włoszech, gdzie zgłębiał techniki malowania temperą. W 1936 roku awansował na stanowisko starszego asystenta w zakresie malarstwa ściennego w tej samej akademii. Rok później odbył praktykę artystyczną we Włoszech oraz Paryżu, a w 1938 roku zdobył konkurs na stworzenie sgraffita w nowo budowanym Dworcu Głównym w Warszawie; projekty te niestety nie doczekały się realizacji. 29 listopada 1938 roku ożenił się z Stefanią Szurlej.
Kiedy w 1939 roku zaczęła się II wojna światowa, Kossowski trafił do sowieckiej niewoli. Uwięziony w Skolem, potem przewieziony do Charkowa, przeszedł traumatyczne doświadczenia, które zakończyły się skazaniem go na pięć lat ciężkiej pracy w łagrze nad Peczorą. W tym trudnym czasie zaliczył istotną zmianę duchową, stając się gorliwym katolikiem, co miało duży wpływ na jego późniejsze życie, w tym również na twórczość artystyczną.
W 1942 roku udało mu się wstąpić do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, a następnie do Armii Polskiej na Wschodzie. Po dotarciu do Palestyny, z powodu pogarszającego się stanu zdrowia, został ewakuowany do Wielkiej Brytanii na wstawiennictwo żony. W Londynie przekształcił swoje doświadczenia w serię obrazów przedstawiających realistycznie życie w łagrze. Od 1943 roku był pracownikiem polskiego Ministerstwa Informacji w Londynie.
W 1944 roku zdobył drugą nagrodę w konkursie sztuki sakralnej w Londynie, co otworzyło mu drzwi do Związku Artystów Katolickich na czołowym etapie swojej kariery. Doprowadziło to do zaproszenia go do stworzenia wystroju wnętrza kościoła Karmelitów w Aylesford w Anglii, które obejmowało ponad sto obiektów artystycznych, w tym ceramiczne rzeźby, mozaiki, witraże oraz elementy z kutego żelaza. To osiągnięcie stało się jednym z najważniejszych momentów w jego karierze.
Niektóre elementy wystroju z Aylesford zostały skopiowane i wysłane do innych klasztorów karmelitańskich, w tym do:
- The Carmelite Spiritual Center, Darien, Illinois (1959),
- Mount Carmel High School, Houston, Texas (1960),
- Joliet Catholic High School, Joliet, Illinois (1962).
Od tego okresu Kossowski konsekwentnie tworzył dzieła o tematyce sakralnej, zatrudniając się do całkowitych wystrojów kościołów oraz różnych instytucji katolickich w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. W Polsce jego talent wpisał się w freski, jakie stworzył w kościołach, w tym w Woli Okrzejskiej oraz w obrazie „Most na Lutnię”. Jego prace obejmowały malarstwo sztalugowe i ścienne, łącząc różne techniki, w tym malarstwo z mozaiką i rzeźbą ceramiczną.
Swoje dzieła tworzył w stylizacji, w której często pojawiały się uproszczone formy, monumentalizm oraz symbolika, nierzadko odniesień do sztuki wczesnochrześcijańskiej i renesansu. W 1970 roku uhonorowano go nagrodą fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Ostatecznie zmarł w Londynie i został pochowany na cmentarzu przyklasztornym w Aylesford.
Nagrody
Adam Kossowski, uznawany za wybitnego artystę, zdobył wiele nagród i wyróżnień w swojej karierze. Oto niektóre z nich:
- 1938 – otrzymał Nagrodę na X Salonie Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie,
- 1938 – zdobył I nagrodę Komisji w konkursie na wystrój Dworca Głównego w Warszawie,
- 1944 – zajął II miejsce w międzynarodowym konkursie twórczości religijnej, którego fundatorami byli wydawcy Mowbray oraz Centralny Instytut Sztuki i Projektowania w Londynie,
- 1970 – otrzymał Nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku za wybitne twórcze osiągnięcia w dziedzinie sztuk plastycznych,
- 1980 – odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w dniu 11 listopada 1980 roku.
Przypisy
- Mural depicting the History of Old Kent Road. Historic England. [dostęp 26.02.2024 r.]
- Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 31, Nr 7 z 31.12.1980 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Alicja Przybyszowska | Stanisław Studencki (malarz) | Piotr Bąk (aktor) | Paweł Ferenc | Weronika Gogola | Katarzyna Ucherska | Bolesław Raczyński | Stanisław Kuskowski | Wojciech Waglewski | Filip Pławiak | Pinchas Burstein | Ryszard Antoniszczak | Jagoda Pietruszkówna | Romuald Cabaj | Wojciech Gunia | Mieczysław Bogaczyk | Stanisław Zaczyk | Andrzej Warzecha | Jerzy Bereś | Majka JeżowskaOceń: Adam Kossowski