Saul Amsterdam

---

Życiorys

Saul Amsterdam, syn żydowskiego kupca Samuela, rozpoczął swoją aktywność polityczną już w młodym wieku. W 1910 roku, jako uczeń gimnazjum, wstąpił do młodzieżowej organizacji socjalistycznej „Promień”. W latach 1914-1916 przebywał w Wiedniu, gdzie podejmował różne prace, w tym jako robotnik placowy, a także uczęszczał do gimnazjum i udzielał korepetycji. W tym czasie aktywnie uczestniczył w kołach samokształceniowych oraz brał udział w odczytach teoretyków socjalistycznych.

Po powrocie do Nowego Sącza objął stanowisko kierownika samokształceniowej grupy oświatowej. Po uzyskaniu matury ponownie wyjechał do Wiednia, pragnąc podjąć studia chemiczne, co pomogło mu uniknąć powołania do armii austriackiej. Krótko przebywał w areszcie za posiadanie socjalistycznych odezw, lecz nie zniechęciło go to do dalszej działalności.

W końcu 1918 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie kontynuował naukę aż do ich zakończenia w 1923 roku. W lipcu 1921 roku był delegatem na I Kongres Czerwonej Międzynarodówki Związków Zawodowych (Profintern) w Moskwie. W tym samym roku wstąpił do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP) oraz utworzył związki z innymi ruchami. W listopadzie i grudniu 1922 roku reprezentował KC KPRP na IV Kongresie Kominternu w Piotrogrodzie i Moskwie.

Od jesieni 1923 roku był członkiem Centralnego Biura Żydowskiego, a do 1930 także Centralnego Wydziału Zawodowego KC KPP. Jako delegat KPRP wziął udział w wielu istotnych wydarzeniach oraz kongresach, w tym V Kongresie Kominternu w 1924, III Zjeździe KPRP oraz IV Konferencji KPP.

W latach 1928-1935, Saul Amsterdam brał udział w licznych plenum Komitetu Wykonawczego Kominternu i sesjach Czerwonej Międzynarodówki Związków Zawodowych, ukazując swoją aktywność polityczną i organizacyjną. Podczas „wielkiej czystki” w 1937 roku został aresztowany przez NKWD w moskiewskim Hotelu „Lux”. Mimo jego wpływowej roli, 1 listopada 1937 roku został skazany na śmierć przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR za rzekomą przynależność do organizacji kontrrewolucyjnej i rozstrzelany tego samego dnia.

Jego prochy zostały skremowane na Cmentarzu Dońskim, a miejsce pochówku pozostaje anonimowe. Rehabilitację otrzymał 29 kwietnia 1955 roku od Kolegium Wojskowego SN ZSRR, co świadczy o zmianach politycznych oraz postrzeganiu dawnych działaczy.

Bibliografia, linki

Oto zaktualizowana i unikalna lista źródeł, które odnoszą się do tematu:

• Encyklopedia Gazety Wyborczej, Juliusz J. Rawicz, Kraków: Mediasat Poland, 2005, ISBN 83-89651-36-X, OCLC 163176940, brakuje numerów stron w książce,
• Nowa encyklopedia powszechna PWN, tom I, Warszawa 1998,
• Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, tom I, Warszawa 1978,
• Генриховский-Амстердам Генрих Самуилович.

---

Oceń: Saul Amsterdam

---