Adam Karol Benisz, urodzony 10 listopada 1888 roku w Nowym Sączu, to postać, która miała znaczący wpływ na historię regionu, w którym żył. Przez całe swoje życie był zaangażowany w wiele inicjatyw narodowych, szczególnie na Śląsku.
Zmarł 24 stycznia 1991 roku, również w Nowym Sączu, kończąc tym samym swoją długą i pełną osiągnięć drogę życiową.
Był nie tylko doktor praw, ale także pułkownikiem i osobą, która przyczyniła się do rozwoju lokalnych społeczności poprzez swoje działania.
Życiorys
Adam Benisz urodził się w 1909 roku i zdobył wykształcenie w C.K. gimnazjum w Nowym Sączu, gdzie ukończył naukę. Następnie zdecydował się na dalsze kształcenie i wkrótce ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego zaangażowanie w działalność społeczną i patriotyczną zaczęło się w 1912 roku, kiedy to wspólnie z przyjacielem Tadeuszem Górskim, znanym również jako „Szary”, założyli w Nowym Sączu X Polską Drużynę Strzelecką.
W 1914 roku Benisz wziął udział w walkach jako żołnierz w Legionach Polskich, co było ważnym krokiem w jego karierze. Był aktywnym uczestnikiem Głównego Komitetu Wykonawczego dla Spraw Śląska podczas pierwszego i trzeciego powstania śląskiego, sprawując m.in. dowództwo w okręgu w Kędzierzynie. Ponadto był również działaczem plebiscytowym.
8 stycznia 1924 roku Benisz uzyskał stopień kapitana ze starszeństwem na 1 czerwca 1919 roku, zajmując 118. lokatę w korpusie oficerów sądowych, który później przekształcono w korpus oficerów audytorów od 1 stycznia 1937 roku. W 1920 uczestniczył w zakładaniu Narodowej Partii Robotniczej (NPR), a w 1932 roku zorganizował Związek Młodzieży Robotniczej im. Stefana Żeromskiego w Katowicach.
Adam Benisz pełnił również funkcję radcy w Wyższym Urzędzie Górniczym w Katowicach. W 1933 roku został przewodniczącym Sądu Brackiego Rozjemczego, co podkreślało jego znaczącą rolę w lokalnych strukturach prawnych. Po wybuchu II wojny światowej, 17 września 1939 roku, został wzięty do niewoli radzieckiej w Zbarażu, co skutkowało jego dwuletnim pobytem w łagrze.
W 1941 roku Adam Benisz dołączył do armii gen. Andersa w ZSRR, a po zakończeniu wojny przebywał w Wielkiej Brytanii aż do 1947 roku. Po powrocie do kraju, zaangażował się w działalność Komisji Prawa Górniczego w Katowicach, co świadczy o jego dalszym wkładzie w rozwój polskiego prawa górniczego.
Zmarł 24 stycznia 1991 roku, a jego pamięć pozostaje wśród społeczności, która go znała. Został pochowany w grobowcu rodzinnym umiejscowionym na cmentarzu komunalnym przy ul. Śniadeckich 19 w Nowym Sączu, co jest świadectwem jego trwałej obecności w tej lokalnej społeczności.
Publikacje
Adam Benisz jest autorem kilku ważnych publikacji, które dotyczą walk i wydarzeń historycznych na Górnym Śląsku.
- Z trzeciego powstania na Górnym Śląsku. Walka o Kędzierzyn (Katowice 1926),
- Górny Śląsk w walce o polskość (Katowice 1930),
- Walki o Kędzierzyn i Górę Św. Anny (Katowice 1961).
Ordery i odznaczenia
W życiu Adama Benisza kluczowe znaczenie miały odznaczenia, które przyznano mu za zasługi. Oto lista jego wyróżnień:
- Krzyż Niepodległości, przyznany 17 września 1932 roku,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 9 listopada 1932 roku.
Przypisy
- Wybitni absolwenci. dlugosz.edu.pl. [dostęp 07.05.2020 r.]
- M.P. z 1933 r. nr 155, poz. 195 - Obwieszczenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 28.06.1933 r.
- M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu pracy narodowej”.
- M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 199.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1097.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Patryk Wicher | Stanisław Pasoń | Ludomir Handzel | Jan Krzysztof Szyszko | Marian Popiela | Monika Zuchniak-Pazdan | Artur Lompart | Stanisław Malec (wojewoda szczeciński) | Stanisław Skrzeszewski | Piotr Lachowicz | Karol Grzybowski | Franciszek Jan Kmietowicz | Bolesław Basiński | Jacek Rogowski | Jan Duda (ur. 1960) | Antonina Lubecka | Wacław Oleksy | Henryk Dobrowolski | Kazimierz Kurnikowski | Jan FirstOceń: Adam Benisz