Józef Braunseis

---

Życiorys

Józef Braunseis przyszedł na świat w 1837 roku w Nowym Sączu. Po ukończeniu szkoły realnej z wynikami, które umożliwiły mu zdanie egzaminu dojrzałości, rozpoczął kształcenie na Akademii Technicznej, gdzie uczył się w latach 1852-1858.

Od 1859 roku rozpoczął pracę jako niezaprzysiężony praktykant przy C. K. Krajowej Dyrekcji Budownictwa w Lwowie. W tym samym czasie, do około 1863 roku, był przydzielony w charakterze elewa budownictwa do c. k. urzędu cyrkularnego również w Lwowie. Następnie zatrudniono go w C. K. Namiestnictwie we Lwowie, a jego zaangażowanie w Departamencie Naukowo-Technicznym trwało do około 1866 roku, kiedy to przeszedł do Departamentu Budownictwa na krótki czas.

W wyniku reorganizacji służby budownictwa, od 1 kwietnia 1868 do około 1869 roku, pełnił funkcję praktykanta budownictwa w urzędzie starostwa c. k. powiatu brzeżańskiego. Po tym etapie, do około 1872 roku, pracował jako adiunkt w oddziale budownictwa urzędów starostwa c. k. powiatu krakowskiego.

W latach 1872-1875, Braunseis funkcjonował jako adjunkt w wydziale budowniczym urzędów c. k. starostwa powiatu sanockiego, zdobywając tam wysoką rangę wśród urzędników tej instytucji. Od około 1875 roku, stanowisko inżyniera w oddziale budownictwa urzędów c. k. powiatu krakowskiego przyniosło mu dalekosiężne projekty, w tym budowę domu karnego w Stanisławowie, gdzie był przydzielony od około 1878 roku.

Rola nadinżyniera w oddziale technicznym C. K. Namiestnictwa stała się kolejnym etapem jego kariery. W latach 1882-1883 oraz 1884-1885, ponownie angażował się w budowę gmachu karnego w Stanisławowie. Po roku 1888, jego tytuł awansował do radcy budownictwa, a od około 1899 do 1900 roku pełnił obowiązki nadradcy budownictwa.

Józef Braunseis uzupełniał swoje wykształcenie na Wydziale Budownictwa Szkoły Politechnicznej. Był aktywnym członkiem Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie, gdzie – już jako emerytowany starszy radca budowlany – kontynuował swoją działalność. Jego projekty architektoniczne były zainspirowane stylami takimi jak neorenesans, neobarok, neogotyk, neoromantyzm oraz modernizm.

Rok 1889 przyniósł mu wybór do wydziału resursy urzędniczej we Lwowie, a następnie w 1891 został członkiem nadzwyczajnym C. K. Krajowej Rady Zdrowia. W roku 1892, przystąpił do Towarzystwa Dla Rozwoju i Upiększania Lwowa, a w grudniu 1891 wybrano go do komitetu wystawy budowlanej, która miała miejsce w tym mieście. Na koniec 1892 roku, Braunseis został wybrany do wydziału budowlanego Wystawy Krajowej.

W 1898 roku, jego doświadczenie i autorytet przyniosły mu stanowisko zastępcy przewodniczącego komisji egzaminacyjnej dla osób ubiegających się o koncesję budowniczego oraz przewodniczącego komisji dla przyszłych majstrów. Józef Braunseis zmarł 14 stycznia 1914 roku we Lwowie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Łyczakowskim.

Był mężem Karoliny z domu Bosch, z którą doczekał się dwóch córek: Marii (ur. około 1870, żona nauczyciela i działacza sokolego Antoniego Durskiego, zmarła w 1915 roku w wieku 45 lat) oraz Heminy Jadwigi, urodzonej w 1874 roku w Sanoku.

Dorobek

Józef Braunseis był architektem, którego dorobek jest imponujący i متنوعة, skupiając się głównie na projektach realizowanych we Lwowie oraz w okolicznych miejscowościach. Jego prace obejmowały znaczące budowle, które do dziś stanowią ważne punkty odniesienia w architekturze regionu.

Wśród jego lwowskich osiągnięć znajdują się między innymi:

• obiekt na Północnym budynku kapituły Katedry w kompleksie soboru św. Jura, wykonany w latach 1864-1866,
• Dzwonnica zespołu klasztornego Dominikanów znajdująca się przy ulicy Stauropigijskiej 1, powstała w 1865 roku,
• dzwonnica w północno-zachodniej części kompleksu soboru św. Jura, której budowa rozpoczęła się dzięki J. Zemlerowi w 1828 roku, a ukończono ją w 1866,
• Dawny Instytut Chemiczno-Mineralogiczny Uniwersytetu Lwowskiego przy ulicy Św. Cyryla i Metodego 6 i 8, zaprojektowany w 1892 roku, w który współprojektantem był Rizori; obiekt ten przeszedł rozbudowę w 1911 roku, z rozstawionymi na elewacji rzeźbami Grzegorza Perzańskiego,
• zespół trzech budynków Wydziału Medycznego Uniwersytetu Lwowskiego, obecnie stanowiący część Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu Medycznego im. Daniela Halickiego, zrealizowany w latach 1890-1894,
• klinika ginekologiczna Uniwersytetu Medycznego, usytuowana przy ulicy Pijarów, dzisiaj wyższej pod numerem 4 Nikołaja Niekrasowa, zbudowana w 1895 roku,
• Zakład Fizyczny Uniwersytetu Lwowskiego, zakończony w 1895 roku,
• Wieża magazynowa Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego, powstała w 1896 roku,
• do jego obowiązków należała również rola zastępcy przewodniczącego budowy gmachu C. K. IV Gimnazjum we Lwowie rozpoczętej w 1889 roku,
• własna willa przy obecnej ulicy Eugena Konowalca 16, zrealizowana w 1902 i przebudowana w 1923 roku,
• przeprowadzenie kolaudacji budowy Domu im. Tadeusza Kościuszki we Lwowie w 1903 roku,
• członkostwo w komitecie nadzorującym rozbudowę Krajowego Zakładu dla Obłąkanych w Kulparkowie w 1904 roku.

Poza Lwowem, jego prace obejmowały m.in.:

• zakład karny w Stanisławowie, zrealizowany w 1885 roku przy współpracy z Franzem Maurusem,
• Kościół Przemienienia Pańskiego w Sanoku, zaprojektowany w 1887 roku,
• zmiany architektoniczne w gmachu C. K. Gimnazjum w Przemyślu, również z 1887 roku,
• opracowanie planów oraz kosztorysów dotyczących schroniska ks. Lubomirskiego dla osieroconych chłopców w Krakowie w 1890 roku,
• prace remontowe na zamku w Olesku, które miały miejsce około 1901 roku.

Odznaczenia

Józef Braunseis zdobył kilka ważnych odznaczeń w swoim życiu, co świadczy o jego znacznych zasługach i zaangażowaniu. Jego osiągnięcia obejmują:

• złoty krzyż zasługi cywilnej z koroną, przyznany 22 marca 1885 roku, „przy okazji budowy nowego zakładu karnego dla mężczyzn w Stanisławowie”,
• medal jubileuszowy pamiątkowy dla cywilnych funkcjonariuszów państwowych, przyznany przed rokiem 1900.

---

Oceń: Józef Braunseis

---