Jan Raczyński (pediatra)

---

Życiorys

Jan Raczyński był synem Jana, który prowadził handel, oraz Anieli z Bulgiewiczów. Warto zaznaczyć, że był również bratem utalentowanego muzyka Bolesława. Po pomyślnym ukończeniu gimnazjum w Nowym Sączu, w latach 1883–1889 studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał tytuł doktora w 1889 roku. Dodatkowo, w latach 1886–1888 podjął studia prawnicze. Po zakończeniu edukacji, przez rok pełnił służbę wojskową jako lekarz garnizonowy w Krakowie.

Roczna służba wojskowa była dla niego przygodą, którą zakończył w 1890 roku. Następnie pracował jako sekundariusz w Szpitalu Dziecięcym Św. Ludwika w Krakowie, gdzie pracował aż do roku 1896. W tym samym okresie, od 1892 do 1897, był asystentem w klinice pediatrycznej UJ, współpracując z Maciejem Leonem Jakubowskim, który był nie tylko jego przełożonym, ale również mentorem.

W 1894 roku Raczyński skoncentrował się na specjalizacji z pediatrii, ucząc się od Adalberta Czernego we Wrocławiu. Dodatkowo, rozwijał swoje umiejętności bakteriologiczne u Odo Bujwida, a także kształcił się w zakresie patologii ogólnej u Antoniego Gluzińskiego. W 1896 roku, na podstawie pracy o wpływie jadów drobnoustrojowych na układ krążenia, uzyskał habilitację z pediatrii na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 1902 roku Jan Raczyński objął stanowisko profesora nadzwyczajnego oraz kierownika oddziału niemowlęcego w klinice UJ. W latach 1900–1904 z dużym zaangażowaniem organizował kursy pediatryczne dla lekarzy. W pełni profesjonalnie angażował się również w pracę redakcyjną w „Przeglądzie Lekarskim” w latach 1893–1904. Również w tym okresie, w latach 1902–1904, był członkiem zarządu Zachodnio-Galicyjskiej Izby Lekarskiej w Krakowie.

W 1904 roku Raczyński podjął decyzję o przeniesieniu się do Lwowa, gdzie w 1905 roku stworzył drugą katedrę pediatrii na polskich ziemiach. W 1909 roku, przy wsparciu namiestnika Galicji Andrzeja Potockiego, zorganizował nowoczesną klinikę pediatryczną. W roku 1905 miał także zaszczyt zainicjować „Lwowski Tygodnik Lekarski”, który współredagował, a także w 1908 z Józefem Brudzińskim założył „Przegląd Pediatryczny”, który również redagował.

Raczyński był również twórcą Towarzystwa Ochrony Dziecka we Lwowie w 1909 roku, a w 1913 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W czasie zajęcia Lwowa przez Rosjan w latach 1914–1915 pozostał w mieście i sprawował zarząd nad klinikami internistycznymi, chirurgicznymi, okulistycznymi oraz położniczymi.

W 1912 roku jako pierwszy na świecie zaprezentował wyniki swoich badań dotyczących wpływu światła słonecznego na akumulację wapnia w kościach podczas Kongresu Pediatrycznego w Paryżu. Zmarł nagle 1 sierpnia 1918 we Lwowie, a jego śmierć spowodowana była wylewem krwi do mózgu. Pochowano go na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie 3 sierpnia tego samego roku.

Jan Raczyński był związany z Marią Pareńską, córką Stanisława Pareńskiego, lekarza i profesora na Uniwersytecie Jagiellońskim, która została uwieczniona przez St. Wyspiańskiego w dramacie „Wesele” jako Maryna. Niestety, Maria zginęła tragicznie w wyniku zbrodni dokonanej przez Niemców na lwowskich profesorach w lipcu 1941 roku. Jan i Maria mieli dwoje dzieci: syna Adama, który został lekarzem chirurgiem, oraz córkę Annę, żonę lekarza Emila Michałowskiego.

---

Oceń: Jan Raczyński (pediatra)

---