Maria Malinowska


Maria Oczkowska, znana także pod pseudonimem „Lonka”, to wybitna postać w polskim sporcie, urodzona 10 czerwca 1909 roku w Nowym Sączu, a zmarła 18 lipca 1979 roku w Krakowie. Była to utalentowana lekkoatletka, której specjalizacje obejmowały rzut oszczepem, rzut dyskiem oraz pchnięcie kulą.

W latach 1925-1929 reprezentowała barwy klubu Cracovia, stając się jedną z czołowych zawodniczek swojego czasu. W ciągu swojej kariery zdobyła wiele cennych tytułów, w tym sześć tytuli mistrza Polski oraz ustanowiła dziewięć rekordów kraju, włącznie z rekordem świata w rzucie oszczepem 800 g.

Jej rekord życiowy wynosił 36.90 metra i został osiągnięty w 1928 roku, co czyni ją jedną z najważniejszych postaci w historii polskiej lekkiej atletyki.

Życiorys

Maria Malinowska przyszła na świat w rodzinie Antoniego Malinowskiego i Anieli z domu Gawrzyckiej. W 1925 roku, za sugestią swojego brata, zdecydowała się uczestniczyć w treningu krakowskiej Cracovii. W wieku szesnastu lat, kiedy to zaczynała swoje sportowe zmagania trenując razem z mężczyznami, zasmakowała w rzucie oszczepem. Jej osiągnięcia w tej dyscyplinie były na tyle obiecujące, że zachęcono ją do przystąpienia do sekcji. W związku z tym, że jako uczennica gimnazjum nie mogła oficjalnie uprawiać sportu, a kobiecy sport w przedwojennej Polsce uznawano za moralnie nieakceptowalny, zdecydowała się na użycie pseudonimu „Lonka”, aby ukryć swoją tożsamość i uniknąć kłopotów.

Jej pierwsze znaczące sukcesy miały miejsce podczas Mistrzostw KOZLA pomiędzy 27 a 29 czerwca 1926 roku, gdzie zdobyła 1. miejsce w pchnięciu kulą oraz w biegu sztafetowym 4x75m. Również na V Mistrzostwach Polski Pań, które odbyły się w dniach od 7 do 8 sierpnia, stanęła na 3. miejscu. Dodatkowo, 19 września tego samego roku zajęła 2. lokatę w Pięcioboju Pań na Mistrzostwach KOZLA.

Podczas I Ogólnopolskich Zawodów Pań, zorganizowanych przez klub Makkabi w Krakowie, Malinowska wyróżniła się, pobijając rekord Polski w rzucie oszczepem wynikiem 28,56, co miało miejsce poza konkursem. Natomiast 22 maja 1927 roku podczas Ogólnopolskich Zawodów Pań klubu Makkabi ustanowiła dwa rekordy świata: w rzucie oszczepem (600 g) osiągnęła rezultat 33,30m, a w rzucie oszczepem oburącz uzyskała 49,40m. Z tejże okazji otrzymała od kolegów z klubu budzik ustawiony na godzinę, gdy ustanowiła rekord.

Nieustające sukcesy Malinowskiej zostały na chwilę przerwane przez sprzeciw jej rodziców wobec kontynuacji kariery sportowej. Na szczęście, interwencja kolegów z sekcji lekkoatletycznej zaowocowała rozmową z rodzicami zawodniczki, co pozwoliło jej kontynuować sportowe zmagania. „Lonka” zdobyły kolejne medale, ustalając swoje umiejętności również w innych konkurencjach. Zajęła 1. miejsce w rzucie oszczepem na Mistrzostwach Pań Okręgu Kraków (29 lipca 1927) oraz 3. lokatę w skoku w dal i skoku wzwyż podczas tych samych zawodów. Poza tym, triumfowała na VI Mistrzostwach Polski Pań (16-17 lipca 1927) w rzucie oszczepem (29,50m) oraz w rzucie oszczepem oburącz (46,29m).

W trakcie dalszej kariery, Malinowska zdobywała pierwsze miejsca na licznych zawodach. W 1927 roku jej wybitne osiągnięcia przyczyniły się do powołania do kobiecej reprezentacji Polski na mecz lekkoatletyczny przeciwko Austrii, odbywający się dnia 9 października. Chociaż „Lonka” zajęła w nim 2. miejsce w rzucie oszczepem, cała reprezentacja nie spełniła oczekiwań, przegrywając 45:61. Niestety, był to jedyny jej występ w kadrze narodowej.

Rok 1928 przyniósł dalsze sukcesy dla „Lonki”. Krakowski Okręg Związku Lekkiej Atletyki otrzymał prawo do zorganizowania VII Mistrzostw Polski Pań. Tam właśnie Malinowska pobiła rekordy świata w rzucie oszczepem oburącz, osiągając niesamowity wynik 54,56m. Zyskała również Puchar Mistrzyni Polski w tej samej konkurencji. Mistrzostwa wygrał klub AZS Warszawa, a Cracovia, gdzie występowała Malinowska, zajęła drugie miejsce z dorobkiem 86 pkt.

Cracovia marzyła o wygranej drużynowej w lekkoatletyce kobiet i na VII Mistrzostwa Polski Paula (5-7 lipca 1929) wystawiła skład, w skład którego wchodziły uzdolnione zawodniczki, w tym Maria Malinowska. Zespół odniósł sukces, zdobywając 14 medali w 16 rywalizacjach. „Lonka” triumfowała w rzucie oszczepem oraz rzucie oszczepem oburącz, a ponadto zajęła 3. miejsce w trójboju lekkoatletycznym.

Jednakże, zaledwie w wieku 20 lat, Malinowska zaczęła się wycofywać z aktywnego sportu z powodu poważnej kontuzji barku oraz niechęci jej męża do jej dalszej kariery sportowej. Ostatecznie zdobyła jeszcze 3. miejsce w rzucie oszczepem podczas Zawodów Pań Wileńskiego Okr. PZLA, które odbyły się 15 września 1929 roku.

Po zakończeniu kariery, Maria Malinowska podjęła studia na kierunku wychowanie fizyczne, a później skupiła się na życiu rodzinnym. Była żoną Jana Oczkowskiego, chirurga Rejonowego Szpitala Wojskowego w Krakowie oraz Szpitala Miejskiego Specjalistycznego im. Gabriela Narutowicza w Krakowie. Zmarła i została pochowana na Cmentarzu Podgórskim w Krakowie (pas pod kopcem, grób 10).

W 1983 roku rodzina przekazała wiele medali, pucharów oraz pamiątek po zawodniczce do Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, na stałe zapisując się w historii polskiego sportu.

Ciekawostki

W maju 1927 roku Maria Malinowska zdobyła rekord świata w rzucie oszczepem, co zostało uhonorowane przez jej kolegów z klubu Cracovia, którzy podarowali jej wyjątkowy pamiątkowy budzik. Budzik ten był ozdobiony napisem „Lonce Cracovia” oraz ustawioną godziną, kiedy miało miejsce to niezwykłe osiągnięcie.

W kontekście Mistrzostw Polski w rzucie oszczepem kobiet, Maria Malinowska zajmuje zaszczytne 10. miejsce w klasyfikacji medalowej. W swoim dorobku ma aż trzy złote medale oraz jeden brązowy, co czyni ją jedną z wyróżniających się zawodniczek w tej dyscyplinie.

W 1966 roku Maria Malinowska podzieliła się swoimi wspomnieniami w wywiadzie dla Gazety Krakowskiej, mówiąc:

Moja wielka forma sprawiała z początku nawet kłopoty. Omal nie spowodowałam wypadku. Podczas pierwszych oficjalnych zawodów grupa sędziów oczekujących na mój rzut prowadziła w pewnej odległości swobodną rozmowę, nie przypuszczając najwidoczniej, że mało znana zawodniczka może osiągnąć dużą odległość. Wyrzucony przeze mnie oszczep omal nie trafił w sam środek grupy. Krzyk zawodników ostrzegł jednak w porę sędziów, którzy zdążyli ujść przed grotem oszczepu.

Przypisy

  1. RyszardR. Wasztyl RyszardR., Echo Krakowa, "Królowa sportu w grodzie Kraka (15): Toż to koniec świata!", nr 173 (11711), 31.08.1984 r. Brak numerów stron w książce
  2. RyszardR. Wasztyl RyszardR., Echo Krakowa, "Królowa sportu w grodzie Kraka (14): Jasna, nabij Konopakę!", nr 168 (11706), 1984 r. Brak numerów stron w książce
  3. RyszardR. Wasztyl RyszardR., Echo Krakowa, "Królowa sportu w grodzie Kraka (13): Przełomowe mistrzostwa", nr 167 (11705), 23.08.1984 r. Brak numerów stron w książce
  4. RyszardR. Wasztyl RyszardR., Echo Krakowa, "Królowa sportu w grodzie Kraka (12): Początek dały makkabianki", nr 163 (11701), 17.08.1984 r. Brak numerów stron w książce
  5. a b c d e f g Główny Komitet Kultury Fizycznej i Sportu Muzeum Sportu iG.K.K.F.S.M.S. Turystyki Główny Komitet Kultury Fizycznej i Sportu Muzeum Sportu iG.K.K.F.S.M.S., Wykaz pamiątek - nagród czołowej lekkoatletki z lat 1926 - 1929 Marii Oczkowskiej z domu Malinowskiej pseudonim "LONKA", 1983 r. Brak numerów stron w książce
  6. a b c d e f g Gazeta Krakowska, "Pierwsza rekordzistka", 1966 r. Brak numerów stron w książce

Oceń: Maria Malinowska

Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:12