Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Nowym Sączu

---

Historia

Historia komunikacji miejskiej w Nowym Sączu sięga 1947 roku, kiedy to Miejska Rada Narodowa podjęła decyzję o powołaniu Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego. Już w kolejnym roku, na trasie Rynek – Dworzec PKP, zadebiutował pierwszy autobus. Linia oznaczona została numerem 0 i rozpoczęła swoje kursowanie 7 czerwca 1948 roku. Warto dodać, że pierwszy pojazd, który obsługiwał tę trasę, pochodził z demobilu i przeszedł przeróbki, aby mógł przewozić pasażerów. Jego malowanie charakteryzowało się niebiesko-białymi barwami z granatowymi akcentami. Warto wspomnieć, że wcześniej, na początku XX wieku, planowano wprowadzenie komunikacji szynowej w Nowym Sączu, i tak w 1907 roku projektowano tramwajową linię o szerokości toru 900 mm, łączącą Dworzec PKP z Placem 3 Maja. Chociaż ideę tą nigdy nie zrealizowano, stanowi ona krok w kierunku rozwoju miejskiego transportu publicznego.

W latach 50. i 60. XX wieku nastąpił dalszy rozwój komunikacji, wprowadzono kwestię dodatkowych połączeń, takich jak relacje Dworzec PKP – Graniczna oraz Dworzec PKP – os. Helena. W latach 1951–1957 zajezdnia Miejskiej Komunikacji Samochodowej mieściła się przy ulicy Sienkiewicza, a w 1954 roku przeniesiono ją na Naściszowską. W 1952 roku MZK stał się częścią Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Nowym Sączu, a 17 lat później, w 1969 roku, przekształcił się w samodzielne Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne. W tym czasie w taborze MPK, obok Sanów, pojawiły się także pojazdy Jelcze 272 MEX oraz Ikarusy 620.

Na początku lat 70. XX wieku zlikwidowano linię 0, ale w tym okresie dynamika rozwoju MPK była wyraźnie widoczna, zarówno w kwestiach dotyczących taboru, jak i sieci połączeń. W latach 1975-1976 powstało Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, które połączyło nowosądeckie MPK z ośrodkami w Gorlicach i Limanowej. W 1976 roku WPK obsługiwało już 24 połączenia, docierając do m.in. Nawojowej, Chełmca oraz Piwnicznej. Zmiany w taborze następowały z dynamiką, zwłaszcza na przełomie lat 70. i 80., kiedy to pojawiły się nowe pojazdy takie jak Autosan H9-35 i Jelcze PR110.

Rok 1989 przyniósł istotną zmianę w finansowaniu transportu, co negatywnie wpłynęło na działalność WPK, prowadząc między innymi do odłączenia oddziału w Gorlicach i przekształcania zakładów. W 1995 roku przedsiębiorstwo przekształciło się w Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o., a w kolejnych latach zlikwidowano kilka mniej rentownych linii. W roku 1998 obchodziło 50-lecie komunikacji miejskiej w Nowym Sączu, co było świętowane przez zakup nowych autobusów.

W nowym tysiącleciu, z powodu malejącej liczby pasażerów, zdecydowano się na wprowadzenie mniejszych pojazdów. W 1999 roku wprowadzono nową flotę, kupując 3 autobusy Jelcz L090M. Lata od 2007 do 2010 roku były czasem trudności dla MPK, związanych z odłączeniami gmin od transportu publicznego. Mimo to w kolejnych latach tabor wzbogacił się o nowe autobusy, a w 2011 roku wprowadzono elektroniczne systemy biletowe oraz rozpoczęto modernizację infrastruktury.

Rok 2021 przyniósł nowe zakupy autobusów oraz zmiany tras komunikacyjnych. W 2023 roku MPK obchodziło 75-lecie komunikacji miejskiej, a w 2024 roku planuje dalsze polepszenie oferty poprzez zakup nowych pojazdów i wydłużanie tras linii. Nowe zmiany mają na celu utrzymanie i rozwój miejskiego transportu w Nowym Sączu na najwyższym poziomie.

Siatka połączeń

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Nowym Sączu to kluczowy element systemu transportu publicznego w regionie. Oferuje ono usługi transportowe na 42 regularnych liniach dziennych, w tym 16 miejskich oraz 26 podmiejskich, które są nadzorowane przez Wydział Transportu i Komunikacji Urzędu Miasta Nowego Sącza. Spółka obsługuje nie tylko miasto, ale również osiem gmin, z którymi zostały zawarte odpowiednie porozumienia międzygminne.

Wieczorami, w godzinach od 21:35 do 00:06, funkcjonuje linia nocna oznaczona numerem 101, która zapewnia transport po Nowym Sączu. Dodatkowo, w dniu 1 listopada (Wszystkich Świętych), przewoźnik uruchamia specjalną linię oznaczoną jako 0, która kursuje na trasie:

Stramki — Sucharskiego – Batalionów Chłopskich.

Poniżej znajduje się szczegółowy wykaz linii obsługiwanych przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Nowym Sączu, stan na 9.12.2024. Warto zaznaczyć, że zestawienie to nie obejmuje kursów wariantowych.

Linia	Początek	Koniec	Strefa
1	Dworzec MPK – Bulwar Narwiku	Źeleźnikowa Mała / Wielka	podmiejska
2	Dworzec MPK – Bulwar Narwiku	Bącza Kunina	podmiejska
3	Mała Poręba Majdan	Konarskiego	miejska
4	Ruchu Ludowego	Konarskiego	miejska
5	Dąbrowa Szpital	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
6	Wyspiańskiego MPK	Sucharskiego – Westerplatte	miejska
7	Sucharskiego	Sucharskiego	miejska
9	Bohaterów Orła Białego	Konarskiego	miejska
10	Gaboń Praczka	Popowice	podmiejska
11	Przysietnica – os. Garwoli	Konarskiego	podmiejska
12	Długosza – Planty	Konarskiego	miejska
13	Długosza – Planty	Konarskiego	miejska
14	Jamnica – Góry Jamnickie	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
15	Cieniawa Podpołudnie	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
17	Librantowa	Smolika – Sąd	podmiejska
18	Dworzec MPK – Bulwar Narwiku	Źeleźnikowa Wielka	podmiejska
19	Dworzec Autobusowy MPK p. Brzezna Litacz Wola	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
20	Niskowa	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
21	Chomranice	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
23	Sucharskiego – Westerplatte	Sucharskiego – Westerplatte	miejska
24	Stary Sącz – os. Słoneczne / Stawy	Konarskiego	podmiejska
25	Mszalnica Wolniki	Aleja Batorego – Dworzec PKP	podmiejska
26	Kamionka Wielka	Dworzec MPK – Bulwar Narwiku	podmiejska
27	Piątkowa Łęg	Aleja Batorego – Dworzec PKP	podmiejska
28	Zdrojowa – Roszkowice	Dworzec Autobusowy MPK	miejska
31	Zdrojowa – Gaj	Dworzec Autobusowy MPK	miejska
33	Łącko – Zajezdnia Autobusowa	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
34	Stronie – Niwka	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
35	Kamionka Mała – Popardowa	Dworzec MPK – Bulwar Narwiku	miejska
36	Konarskiego	Magazynowa	miejska
37	Bogusza	Dworzec MPK – Bulwar Narwiku	podmiejska
39	Rogi – Owieczka	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
40	Frycowa	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
41	Dunajcowa – os. Helena	Magazynowa	miejska
42	Chełmiec – Gaj	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
43	Moszczenica Wyżna	Konarskiego	podmiejska
44	Dunajcowa – os. Helena	Magazynowa	miejska
45	Ubiad	Dworzec Autobusowy MPK	podmiejska
47	Łazy Brzyńskie	Konarskiego	podmiejska
49	Podegrodzie p. Stary Sącz	Konarskiego	podmiejska
51	Ogrodowa – Park Strzelecki	Ogrodowa – Park Strzelecki	zastępcza miejska
52	Dworzec Autobusowy MPK	Ogrodowa – Park Strzelecki	zastępcza miejska
101	Prażmowskiego – C.H. Gołąbkowice	Stramki	nocna

Tabor

W historii Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Nowym Sączu miały miejsce liczne zmiany dotyczące taboru autobusowego. Produkty różnych marek, jak i zakup używanych pojazdów wpłynęły na strukturalne zróżnicowanie floty. W dniach 23.09.2009 roku wszystkie autobusy Jelcz L090M zostały wycofane z eksploatacji, co zostało zapoczątkowane dalszymi zakupami. Na przykład, 11.01.2010 roku nabyto nowy autobus Autosan A8V Wetlina City. Kolejnym krokiem, który miał miejsce 14.08.2010 roku, było nabycie dwóch używanych autobusów marki MAN A21.

Przemiany w taborze kontynuowano, a 25.10.2010 roku podpisano umowę na dostawę 10 nowych autobusów marki Autosan Sancity 9LE. Pierwsza partia z sześcioma sztukami przybyła w 2011 roku, a cztery pozostałe dotarły w drugim kwartale tego samego roku. Oprócz tego, w marcu i kwietniu 2011 roku wycofano pięć autobusów Jelcz PR110M oraz Jelcz PR110U, z wyjątkiem #278, który zyskał status zabytku.

Rok 2011 był kluczowy dla przedsiębiorstwa, ponieważ w jego trakcie przybywały nowe autobusy, a także były wycofywane z eksploatacji starsze modele. W następnych latach MPK Nowy Sącz kontynuowało modernizację swojego taboru, co doprowadziło do zakupów kolejnych używanych autobusów MAN A21, a także innych modeli, jak Solbusy i Solarisy.

Aktualna flota autobusowa

Obecnie MPK Nowy Sącz dysponuje różnorodnym taborem, w tym 24 autobusami MAN NL293 Lion’s City, które stanowią trzon floty. Struktura taboru obejmuje także 3 pojazdy, które nie są już czynne: Jelcz 120M z 1992 roku (#372) oraz dwa Jelcze 120MM/2 z 1998 roku (#385, #387).

Rodzaj autobusu	Numer taboru	Data produkcji	Data zakupu	Udogodnienia	Ilość
Autosan M09LE	201 202 203 204 205 206 207 208 209 210	2011	2011	–	10
Karsan JEST+ *	11 12	2016	2023	–	2
MAN NL 223 *	121 122 128 132 133 134 135 136 139 191	1998–2002	2012–2016	–	10
MAN NL 253-10,5 Lion’s City M	221 222 223 224 225 226	2019	2019	–	6
MAN NL 263 *	123	2001	2013	–	1
	137 138	2002	2015	–	2
MAN NL 293 Lion’s City	151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174	2018	2019	–	24
MAN EL293 Lion`s City LE *	175 176 177 178	2018	2024	–	4
MAN NL 313 *	141	2003	2017	–	1
MAN NL313 Lion’s City CNG *	409 410 411	2012	2022	–	3
	412 413 414 415	2011	2023	–	4
Solaris Urbino 10 *	305	2006	2017	–	1
Solaris Urbino 12 *	312	2004	2018	–	1
Solaris Urbino 12 IV CNG	401 402 403 404 405 406	2020	2020	–	6
Solaris Urbino 12 III LE CNG *	407 408	2010	2021	–	2
Solbus SM12	251 252 253 254 255 256 257 258 259 260	2013	2013	–	10
	261*	2014	2024	–	1
Łączna liczba pojazdów					88
Procent autobusów niskopodłogowych w flocie					100%
Procent autobusów z klimatyzacją w flocie					57%
Procent autobusów z napędem gazowym (CNG)					17%

Wszystkie autobusy z posiadania MPK Nowy Sącz mają różne udogodnienia, takie jak niskopodłogowość, klimatyzacja czy monitoring. Część z nich została zakupiona jako używana, co jest częstą praktyką w modernizacji miejskiego transportu.

Historyczna flota autobusowa

W kontekście historycznej floty MPK Nowy Sącz istotne jest uwzględnienie różnych modeli, które były eksploatowane na przestrzeni lat. W zestawieniu przedstawiono zarówno pojazdy, które przestały być w użyciu, jak i te, które miały znaczący wpływ na działanie komunikacji miejskiej.

Rodzaj autobusu	Data rozpoczęcia eksploatacji	Data zakończenia eksploatacji	Numer taborowy	Ilość wycofanych pojazdów
Autosan A8V	2010	2021	28	1
Autosan H6-20.02	1996 – 1997	2007 – 2012	10 21 22 23 24 25 26 27	8
Autosan H10-11.01	1989	?	353	1
Jelcz L090M	1999	2009	51 52 53	3
Jelcz L100I	2000 – 2001	2017 – 2019	54 55 56 57	4
Jelcz M11	1986	1997	319	1
Jelcz PR110U	1981 – 1983	1998 – 2011	219 235 264 270 272 274 278	7
Jelcz PR110M	1984 – 1991	1996 – 2014	281 283 284 291 292 294 296 297 300 304 305 307 314 315 321 322 323 326 327 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 354 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371	58
Jelcz 120M *	1992 – 1997	2014 –	373 375 376 377 378 379 380	7/8
Jelcz 120MM/2 *	1998	2017 –	381 382 383 384 386 388 389	7/9
MAN NL222	1998	2014 – 2019	111 112 113 114 115 116	6
MAN NL223 *	2010 – 2016	2020 –	117 118 119 125 127 192	6/16
MAN NL263 *	2012 – 2016	2019 –	120 124 126 130 140	5/8
MAN NL283 *	2014 – 2017	2021 –	301 302	2/3
MAN NL313	2014	2020 – 2021	129 131	2
Scania CR112	1993	1998 – 1999	101 102 103 104 105 106	6
Solaris Urbino 10 *	2016 – 2017	2021 –	303 304	2/3
Solaris Urbino 12 *	2016 – 2018	2020 –	310 311	2/3
Solbus B9,5	2003 – 2007	2018 – 2019	58 59 60 61 62 63 64 65	8
Solbus SN11M	2008	2023	66	1

Warto podkreślić, że nie wszystkie autobusy wycofane z eksploatacji zostały całkowicie usunięte z zasobów gminy, niektóre z nich zostały zachowane jako zabytki lub do celów edukacyjnych.

Inne pojazdy będące w posiadaniu MPK Nowy Sącz

• Peugeot Boxer – pogotowie liniowe,
• Peugeot Partner – pogotowie liniowe,
• Jelcz 416 – pogotowie techniczne,
• Land Rover Defender – pogotowie techniczne,
• Ford Transit – pogotowie techniczne,
• Opel Vivaro – samochód przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych,
• Jelcz 043 – autobus zabytkowy wyprodukowany w 1964 roku, który przeszedł remont w latach 2019–2020.

---

Oceń: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Nowym Sączu

---